Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агертлиги

 

Ko`p foydalanuvchili rejim. 

 

UNIX  ning  jiddiy  ustunligi,  Windows  NT  va  Netware  da  bo`lmagan  Ko`p 

foydalanuvchilikni qo`llashdir. 

 

Bitta  UNIX  –  mashinaga,  xatto  SHK  asosida  bo`lsa  ham,  o`nlab  alfavit 

raqamli  terminallarni  ulash  mumkin.  Bu  nima  uchun  kerak?  Masalan,  trans`ort 

agentligini  olaylik  (poezd  yoki  avtobuslar  uchun  bitta  sotuvchi,  yoki  aholidan 

jamg`arma  qabul  qiluvchi  bank).  Microsoft  nuqtai-nazaridan  hamma  shunday 

jroylarni  Windows  li  ShK  lar  bilan  jixozlash  kerak.  va  ularga  MBBT    o`rnatib, 

(albatta  MS  SQL  Server),  klient-server  rejimida  ishlaydigan  tarmoq  o`rnatish 

kerak. Ammo bunday ish joylariga grafik interfeys tez tarmoq kanallari va yuqori 

unumdorlikka  ega  bo`lgan  ShK  kerak  emas.  Albatta  bu  juda  chiroyli,  ammo  bu 

ratsional  emas,  bu  tejamli  emas.  Bunday  joylarda,  UNIX  mashina  qo`yib,  sekin 

osinxron  kanallari  orqali  qimmat  bo`lmagan  alfavit-raqamli  terminallar  qo`yish 

arzon tushadi. Bunda, klient server arxitekturali murakkab tarmoq kerak emas.  

 

Agar terminallar juda Ko`p talab etilsa, u holda meynfreym sotib olish qulay  

(anchayin  arzon  narhda).  Yaxshi  meynfreym  yuzlab,  xatto  minglab  terminallarni 

tortishi mumkin. 

 

Tarmoq  grafik  interfeysi  bilan  ish  boshqachadir.  Ochiq  tizimlar  olamida 

grafik  interfeysni  tarmoqda  qo`llovchi  uchun  XWin.System  standart  hisoblanadi. 

Bu  tizimda,  to`shiriq  bajariluvchi  tizim  X-klient  deb  ataladi.  Ma’lumot 

kiritiladigan qurilma (SHK yoki X.terminal) X-server deyiladi. Bunda X-klient va 

X-server  bitta  kompyuterda,  yoki  har  xil,  bahzan  mutanosib  bo`lmagan 

kompyuterlarda  amalga  oshiriladi.  XWin  System    tizimlari  aniq  OT  dan  mustaqil 

yaratilgan bo`lsa ham  uni har OT larda amalga oshirish katta farq qiladi. Bu tizim, 

---

 

81 

asosan UNIX tizimlariga mo`ljallangan, va Ko`pgina kengaytmalariga ega, bu esa 

uni imkoniyatini oshiradi. 

 

NetWare  uchun  XWin  System  qo`llanishi  yo`qdir  (oddiy  X.Console  dan 

tashqari).