Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети

Кольцо(ring) – бу топология линейкадаги процессорлардан фарқли равишда биринчи ва охирли процессорларни боғлайди.

Звезда(star) – бу топологияларда барча процессорлар қайсидир бошқарувчи процессорлар билан алоқа(боғланиш) чизиғига эга бўлади. Бу топология эффектли ҳисобланади, марказлашган бошқарувга эга эканлиги учун.

Решетка(mesh)- бу тополигияда чизиқлар графи тўғритуртбурчак сеткаси шаклида шакланади.(икки ўлчовли ёки уч ўлчовли) бундай топологиялар осонгина реализация қилинади. (купгина алгоритмларни параллел бажарида). Мисол: математик моделларни анализ қилиш методларини амалга оширишда, хусуий ишлаб чиқарувичлар учун диффренциал тегламаларни ёзишда ва хокозо.

Гиперкуб(hypercube)- бу топология тасодифий решеткаларларнинг хусисий структураси билан шаклланади. Бу ерда ҳар решетка ўлчамига 2та процессор тўғри келади. Гиперукб 2 ^N иборат бўлади(ташкил топади) N-бу ерда ўлчам. Бу кенг тарқалган боғланиш. Бу куринишда боғланишнинг асосий 4та хусусияти мавжуд.

Тизимларнинг аппаратли
воситаларини ташкил этиш.

Режа:

1. 
   Аппаратли воситалар хақида умумий тушинчалар.
   
2. 
   Шиналар ва киритиш-чиқариш қурилмалари.
   
3. 
   Тезкор хотира ва процессор.
   

Бизнинг hello дастуримиз тизимда бажарилгандан сунг, тизимда нима ишлар бўлиб ўтади. Шунинг учун маълум (типик) ҳисоблаш ситсемасининг аппаратли қисми қандай қурилганлиги ҳақида маълумотларга эга бўлишимиз лозим. Қуйида Intel Pentium оиласига мансуб машинанинг ХС блок схемаси келтирилган.




5-расм. Типик ХС ларининг аппаратли воситаларини ташкил этилиши.


шиналар – ХС лари электрон проводниклар йиғиндисидан ташкил топган, улар шиналар дейилади. Уларда компонеталар ахборот байтлари циркулацияси бўлади (айланади). Одатда улар маълмотларни (ахборотларни) порциялаб жунатишга мўлжалланган ҳолда конструкцияланади. Бу конструкциялар фиксирланган байтлар сонидан ташкил топади ва СЎЗ деб юритилади. Сўздаги байтлар сони (сўз размери, бу ситсеманинг фундаментал параметри ҳисобланадики, системадан системага ўзгариб туради). Масалан: бир системадан сўз размери 64 байтга тенг бунга мисол қилиб Intel Itaniums серверлар оиласини мисол қилишимиз мумкин. Етарлича самарадор система Sun SPARCS системаларида сўз размери 8 байт, айримларида 2 байт. Одатда биз сўз размерини 64 байт деб қараймиз ва шиналарнинг ҳар биридан бир вақтда битта сўз ўтади деб қараймиз. Сўз айланиши системада автомобилни бошқаришни билдиради, унинг унимдорлиги и/ч боғлиқ бўлади.