Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети ахборот технологиялари факультети

Пакет режими- бу масалалар мажмуасига ишлов берувчи система, яъни бир ёки бир неча фойдаланувчи томонидан тайёрланган топшириқларни бажарувчи тизим.
Вақтни тақсимлаш- бу бир вақтнинг ўзида бир неча фойдаланувчига хизмат қилиш ва фойдаланувчига ўз масаласи билан мулоқот қилиш имконини беради.
Реал вақт- тизим берилган реал вақт оралигида топшириқнинг бажарилишини таъминлайди. Компьютер бундай ОТ билан одатда бир дастурли режимда ишлайди.
Мулоқат операцион тизми -якка фойдаланувчи учун мўлжалланган бўлиб компьютер билан мулоқотнинг қулай кўринишини таъминлайди. ОТ одатда бир дастурли режимда ишлайди.
Узилишга ишлов берувчи модуль ОТ таркибига киритилган асосий модуллардан бири ҳисобланади. У фойдаланувчи дастури билан алоқани таъминлайди. Узилишга ишлов берувчи модуль оператив хотирага юкланади ва у ерда компьютер билан ишлаш сеанси вақтида сақланиб туради. Бу модуль компоненталари қисм дастурларадан иборат бўлиб файл системаси ишлашини, диск билан берилганларни алмашишни ва шу билан бирга махсус холатларни тахлил қилишни таъминлайди. Амалий дастурдан бу қисм дастурларга мурожаат қилинганда узилишга ишлов берувчи модуль бажариладиган амаллар параметрларини олади, уни таҳлил қилади ва холатни қўринишига қараб керакли модулларга бир ёки бир неча мурожатни ҳосил қилади.
Буйрук процессори функциялари қуйидагилардан иборат:
1. Клавиатура ва буйрук файлидан киритилган буйрукни қабул қилиш ва синтактик анализ қилиш.
2. ОТ ички буйруқларини бажариш.
3. ОТ ташқи буйруқларини ва фойдаланувчининг Амалий дастурларини юклаш ва бажариш.
Буйрук процессори томонидан бажариладиган буйруқлар ички буйруқлар дейилади.
Фойдаланувчи томонидан бажариладиган буйруқлар ташқи буйруқларни ташкил этади. ОТ ташқи буйруқлари дискда алоҳида сақланган дастурлар ёрдамида бажарилади. Ихтиёрий ОТ га турли амалларни бажаришга мўлжалланган ўнлаб дастурлар киритилган. Масалан, барча ОТ ларга киритилган қурилма драйвери деб номланадиган махсус резедент дастурлар киритиш-чиқариш тизимини тўлдириш учун қўлланилади. Ушбу драйверлар қўшимча ташқи қурилмаларни ёки мавжуд қурилмаларни ностандарт ишлатилишини таъминлаб беради.
Тизимда бажарилувчи дастур жараённи ташкил қилади. Жараён -бу холатларнинг ягона кетма-кетлигидир. Жараён билан компьютер ресурслари ва файллар билан боғлиқ бўлади. Ҳар бир жараён ўз жараёнини Янги жараён билан алмаштириб бошқарувни Янги жараёнга бериши ҳам мумкин.