|
II-BAP. Teatr hám kórkem óner sarayları ekonomikası
Teatr atqarıwshılıq kórkem ónerinde tamashagóylerdiń ruwxıy mútajliklerin qandırıw hám qáliplestiriw, insandı etikalıq, intellektual hám kórkem tárepten jetilistiriw maqsetinde kásiplik iskerlikti ámelge asırıwshı materiallıq shólkem bolıp tabıladı. Teatrdıń tiykarǵı iskerligi:
- Spektakllardı tayarlaw hám kórsetiw, sonıń menen birge, basqa ǵalabalıq shıǵıwlar;
- Sayaxatlar, konsertlar shólkemlestiriw;
- Dóretiwshilik kesheler, festivallar, tańlawlar ótkeriwler hám basqa usılarǵa uqsas turdosh jumıslardan ibarat esaplanadi.
Teatrdıń tiykarǵı wazıypaları:
milliy ǵárezsizlik ideyalarına sáykes, kórkem tárepten joqarı, xalqchil saqna dóretpelerin saqnalastırıw, tamasha hám konsert programmaların jaratıw;
xalqımız, ásirese, jaslar kewilinde milliy namıs, milliy maqtanısh sezimlerin qáliplestiriw, olardı ana watanǵa muhabbat, ulıwmadunyalıq qádiriyatlarǵa húrmet, adamgershilik ideyalarına sadıqlıq ruwxında tárbiyalawǵa múnásip saqna dóretpeleri, tamashalar hám konsert programmaları menen úles qosıp barıw;
xalıqtıń turmıs mádeniyatın asırıw, milliy qádiriyatlar, úrp-ádetler, dástúrler, milliy bayramlardı qayta tiklew hám de dawam ettiriwde kómeklesiw;
teatr hám tamasha kórkem ónerin keń targ'ib etiw maqsetinde mámleketimiz hám shet el mákemeler menen óz-ara mápli sheriklikti ámelge asırıw;
teatr hám tamasha kórkem óneri aldına qoyılǵan wazıypalardı nátiyjeli shólkemlestiriw ushın xızmetkerlerdiń mamanlıǵın asırıw ilajların kóriw, olardı ruwxıy jáne social tárepten qollap-quwatlaw, baslamashılıqtı xoshametlewdiń nátiyjeli usılların engiziw;
kórgezbeler, festival, kórik-tańlaw, lekciyalar, mádeniyat, kórkem óner, ilim-pánniń ataqlı ǵayratkerleri menen ushırasıwlar, benefis, teatr spektaklları, arnawlı tayarlanǵan programmalar, dem alıw hám dóretiwshilik kesheler, maqsetli teatrlashtirilgan dástúr kesheleri hám basqa tamasha ilajların shólkemlestiriw hám ótkeriw;
mámlekette hám shet elde teatr hám konsert-tamasha gastrol iskerliginiń keń kólemli programmaların islep shıǵıw hám ámelge asırıw.
Teatr nátiyjeli shólkemge iye hám óz jumısında belgilengen professional standartlarǵa ámel etedi. Teatr basqarıwdı nátiyjeli shólkemlestiriw ushın tómendegi talaplar atqarılıwı zárúr:
- usınıs etilgen xızmetler barlıq puqaralar ushın fizikalıq tárepten maqulligi;
- zaldıń hám teatrga kirisiw qolaylıǵı;
- teatr ónimlerin analiz qılıw hám bazardı segmentlew texnologiyaları;
- tamashagóy haqqında maǵlıwmat toplaw ushın sorawnama;
- tamashagóylerdiń abzallıqların anıqlaw ushın sorawnama;
- shıpta sawdasın asırıw ushın sorawnama;
- anıqlanǵan sezim-tınıshsızlanıw gáplerdi filtrlew;
- teatr xızmetkerleriniń kásiplik tayınlıǵı hám úzliksiz tálimi;
- qarıydarlarǵa xızmet kórsetiwshi hám tárbiyalaytuǵın teatr bınasınan sırtda ótkeriletuǵın programmalar dúziliwi hám hakozolar.
Teatrdıń shólkemlestirilgen-funksional dúzilisi: Teatr administraciyası - teatr jumısın quraytuǵın lawazımlı shaxslar:
- teatrdıń kórkem basshısı;
- teatr direktorı;
- bas adminstrator, bas buxgalter hám bas injener;
- bólimler hám islep shıǵarıw ustaxonalari basshıları;
- kostyum dúkanınıń baslıǵı;
- kassalar baslıǵı.
Shólkemdiń sırtqı ortalıǵı:
a) qarıydarlar: barlıq jas daǵı tamashagóylar;
b) básekishiler: básekishiler joq yamasa bar;
v) basqarıw shólkemleri: mádeniyat bólimi, múlkshilik munasábetler bólimi;
d) teatrdagi haqıyqıy miynet procesiniń ayriqshalıǵı, social paydalı iskerlikti ámelge asırıwshı ayriqsha derekler kompleksi menen aldınan belgilenedi:
Bular tómendegilerdi óz ishine alıwı kerek:
a) social -psixologiyalıq resurslar, sonday-aq ulıwma hám kásiplik bilim, kónlikpe, ilmiy tájriybeler; islep shıǵarıw tájiriybesi; teatr barlıq xızmetkerleriniń kásiplik ilmiy tájriybe dárejesi, olardıń salamatlıq jaǵdayı, mádeniyat dárejesi hám basqalar;
b) informaciya resursları - proektlestiriw hám basqa sol sıyaqlı hújjetler, hár qıylı qánigelesken basqarıw informaciyaları, texnikalıq qurallar boyınsha programmalar, disklar hám basqalar;
v) ilimiy derekler - ilimiy bilimler, tabıslar, jańa ashılıwlar, oylap tabılǵanlar hám basqalar;
d) kórkem-dóretiwshilik resurslar - uqıp (joqarı dárejedegi iqtidor), uqıp (kórkemlik, ustamonlik), kásiplik tájiriybe hám basqalar.
Basqarıw usılları - bul teatrda miynet jámááti, paydalanıwshılar kontingenti, texnologiyalıq processler, ekonomikalıq resursları (finans, materiallıq-texnikalıqa bazası) bolǵan basqarıwshı subyektning túrli basqariluvchi obiektlerge tásir etiw quralları, usılları.
Basqarıw usılları - teatr basqarıw shólkemleriniń basqariluvchi obiektke (teatr direktorı - ózi basshılıq qılıp atırǵan jámáátke) maqsetli tásir kórsetiw usılları hám metodları kompleksi.
Basqarıw usılları túrli kriteryalarǵa muwapıq klassifikaciyalanadı. Sonday etip, tikkeley hám tikkeley bolmaǵan tásir usılları kóbinese ajralıp turadı. Aldınǵınan paydalanilganda tásirdiń tikkeley nátiyjesi qabıl etiledi, ekinshisi bolsa joqarı jumıs natiyjeliligine erisiw ushın sharayat jaratılıwma qaratılǵan. Basqarıw ámeliyatında basqarıw usılınıń xarakterli qásiyetlerin sáwlelendiretuǵın rásmiy hám rásmiy bolmaǵan tásir usılların ajıratıp kórsetiw múmkin. Rásmiy bolmaǵan tásir etiw usıllarına baslıqtıń tárbiyalıq jumısları, jámáát degi minez-qulqları kiredi.
Eń áhmiyetlisi, birgeliktegi jumıs processinde rawajlanatuǵın munasábetlerdiń ayriqsha qásiyetlerine tiykarlanǵan basqarıw usılların klassifikaciyalaw. Sol tiykarda, ámeldegi:
- shólkemlestirilgen usıllar (sonday-aq basqarıw);
- ekonomikalıq usıllar;
- social -psixologiyalıq usıllar.
Shólkemlestirilgen usıllarǵa tártipke salıw, xoshametlew, instruktaj, basqarıw hám ıntızamiy tásir usılları kiredi. Basqarıw basqarıw usılları bunday sistemada bólek orın tutadı hám basqarıw subektlerine húkimet kúshi hám kepillikine tiykarlanǵan obiektke tásir kórsetiw metodları hám usılların óz ishine aladı: nızamlar, húkimler, qararlar, buyrıqlar, kórsetpeler. Bul usıllar hár bir menejer hám boysuniwshiniń wazıypaları, huqıqları hám minnetlemelerin belgileydi hám tártipke saladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
