Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Гидромелиорация қурылысында
темирбетоннан суў тәмийнаты ҳәм коллектор 
системасы трубалары, жыйналмалы қудық, канал қаплама плиталары, суўғарыў лотоклары 
ҳәм басқалар таярланады. Темирбетон трубалар басымлы ҳәм басымсыз түрлерге бӛлинеди. 
Басымсыз трубалар канализация ҳәм коллектор тармақларыда ислетиледи. Трубалардыӊ 
диаметри 300-1200 мм. Олар М300 ҳәм оннан жоқары маркалы бетонлардан таярланады ҳәм 
суў ӛткизбеўшилик ҳәм коррозияға шыдамлылық бойынша жоқары талаплар қойылады. 
Жоқары басымда (W6-W12) ислейтуғын трубалар алдыннан керилген арматуралар ҳәм 
торлар менен арматураланған болады. Олар жоқары басым астында ислейтуғын суў узатыў 
системаларын қурыўда ислетиледи. 
Түрли мақсетлерде ислетилетуғын темирбетон буйым ҳәм конструкцияларға 
жыйналмалы дийўал, электр тармағы таянышлары, салма лотоклары ҳәм сол сыяқлылар 
киреди. Олар М200-М300 маркалы бетонлардан таярланады, суўыққа шыдамлылығы /150-
/200. 
16.3 Жыйналмалы темирбетон конструкциялар ислеп шығарыў 
Жыйналмалы
темирбетон конструкциялар ислеп шығарыў тӛмендеги тийкарғы 
технологиялық процесслерден ибарат: бетон араласпасын таярлаў, арматура таярлаў, қәлип 
таярлаў, конструкцияны арматуралаў, қәлиплеў, ыссылық пенен қайта ислеў, конструкция 
бетин пардозлаў, складларға жайластырыў. 
Бетон араласпасын таярлаў. 
Жыйналмалы темирбетон конструкциялар ислеп 
шығарыў заводларында бетон араласпасы тиккелей бетон қарыў цехында таярланады. Бетон 
қарыў технологиясы толық түрде 8 бапда берилген. 
Арматура таярлаў.
Арматура цехында арматура каркаслары ҳәм торлары арнаўлы 
кепсерлеў үскенелери жәрдеминде таярланады. Цехда арматура стерженлери ҳәм сымлары 
калавалар ҳәм орамларды арнаўлы станокларда металл заклардан, занглардан тазаланады, 
туўрыланады, керекли узынлықта қырқылады. Ӛз алдына бӛлек стерженлер кӛп нуқтали 
кепсерлеў үскенелеринде контакт усылында кепсерленип арматура каркаслары ҳәм торлары 
таярланады. Арматура каркаслары ҳәм торлары заводтыӊ қәлиплеў цехына жибериледи. 
Арматураларни алдыннан таранглаш қәлиплеў цехида арнаўлы стендлар ҳәм 
қәлиплерде гидравликалық домкратлар жәрдеминде ямаса электротермомеханикалық усылда 
бетон қуйылмастан алдын әмелге асырылады. 
Алдыннан керилген арматуралар стенд ямаса қәлиптиӊ шетки бӛлегине масламалар 
жәрдеминде беккемленеди. Бетон қатып қысылыўдағы беккемлиги 20 МПа дан артқанда 
беккемленген арматура босатылады.