‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3. Har qaysi huquq sohasi bajaradigan vazifalar o (zining nimasiga
kra farq qiladi?
A.
Tabiati va mazmuniga. 
B. Huquqiy jihatiga.
C. Tartibga solish predmetiga. 
D. Farq qilmaydi.
4. Ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish metodining sohasi xususiy
huquqqa taalluqliligini belgilovchi nechta asosiy belgilari mavjud?
A. Bitta. 
B. Ikkita.
C. Uchta. 
D. To‘rtta.
5. Fuqarolik huquqi fani nechta tizimga bo(linadi?
A. 2 ta tizimga. 
B. 4 ta tizimga.
C. 6 ta tizimga. 
D. 8 ta tizimga.

---

III bob.
0 ‘ZBEKIST0N RESPUBLIKASI FUQAROLIK
HUQUQINING IViANBALARI
l-§. Fuqarolik huquqi manbalari tushunchasi va turlari
M a’lumki, har bir soha muayyan asoslarga, qoidalarga va negizlarga 
tayanadi. Har bir munosabatni tartibga solishda shu munosabatlar 
uchun umumiy asosga aylangan birlashtiruvchi tushuncha va holatlar 
belgilovchi rol o ‘ynaydi. Tegishli ijtimoiy munosabatlami tartibga 
solishda eng muhim bo‘lgan va shu sohadagi deyarli, barcha muno- 
sabatlarga taalluqli bo‘lgan qoidalar fanda manbalar deb yuritiladi.
Shu m a’noda, huquq manbalari deganda, umumiy m a’noda 
huquqning ifoda etilish shakli tushuniladi1. Bunda huquq turli vositalar 
va davlat tomonidan ishlab chiqilgan yoki qabul qilingan maxsus 
usullar orqali amalga oshiriladi. Ifoda etilish tushunchasini tahlil 
etganda huquqni jamiyat hayotidagi turli ijtimoiy munosabatlarga 
qo‘llash nazarda tutiladi. Masalan, tovar ayirboshlash, o‘zganing mol- 
mulkidan vaqtincha foydalanish, turli xildagi xizmat ko‘rsatish va 
shunga o‘xshash munosabatlarga nisbatan huquqning ifoda etilishi 
davlat tomonidan qabul qilingan maxsus hujjatlar, ya’ni, vositalar 
orqali namoyon bo‘ladi.
Ijtimoiy turmush va jamiyat hayotining ko‘plab sohalari maxsus 
manblarga ega bo‘lganidek, huquq ham o‘z manbalariga egadir. Huquq 
manbalari esa, o‘z navbatida, muayyan sohalaming manbalariga bo‘li- 
nadi va ularning majmuidan tashkil topadi. Ushbu majmuaning bir 
bo‘g‘ini sifatida fuqarolik huquqi sohasi ham o‘z manbalariga egadir.
Professor I.B. Zokirovning fikricha, fuqarolik huquqining manbalari 
deganda, fuqarolik-huquqiy munosabatlami tartibga soladigan normativ 
hujjatlar tushuniladi2 . Bunda fuqarolik-huquqiy munosabatni tartibga 
soluvchi normativ hujjat faqat birgina huquq sohasi — fuqarolik hu- 
quqining manbasi bo‘lishi mumkin, degan tasaw ur vujudga kelmasligi 
kerak. Ayni bir vaqtning o ‘zida fuqarolik huquqining manbasi hisob-