‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3-DARS.
GAP VA UNING GRAMMATIK BELGILARI
Darsning maqsadi: 
talabalarning sintaksis va uning asosiy о ‘rganish
birligi bo ‘Igan gap haqidagi bilimlarini mustahkamlash.
R E J A :
1. Sintaksisning o ‘rganish obyekti.
2. Gap haqida m a’lumot.
3. Kesimlik belgilari va shakllari.
J
 
1-topshiriq.
Quyidagi so'zlarni bir-biriga bog'lab gap tuzing: 
Olam, quyosh, odam, aql, yorit...
2-topshiriq.
Yuqoridagi topshiriqda berilgan so'zlardan gap tuzish 
uchun nimalar qildingiz?
3-topshiriq.
Nuqtalar o'm iga mos keladigan grammatik vositalar 
qo'yib, so'zlarni bir-biriga bog'lang va mazkur bog'lanishni izohlang. 
Yaxshi... yon... yomon... qoch...
J u d a muhim. 
S iz о ‘z fikr-m u lo h a za /a rin g izn i boshqalarga
yetkazish uchun so'zlarni bir-biriga bog'lab gap tuzasiz.
So ‘zlarni tilning та ’lum qoidalari asosida bir-biriga bog ‘lab so ‘z
birikmasi va gap hosil qilish sintaktik hodisasidir, ana shunday
hodisalarni о ‘rganuvchi tilshunoslik bo ‘limi esa sintaksis deb yuritiladi.
Eslab qoling. 
Sintaksis yunoncha syntaxis so ‘zidan olingan bo ‘lib,
yopishtirish, bog'lash, demakdir. Demak, so'zlarning va gaplarning
(qo'shmagap doirasida) о ‘zaro bog'lanish qonun-qoidalarini, ularning
xillarini о ‘rganuvchi tilshunoslik bo ‘limi sintaksis sanaladi. Bu bo ‘lim
gapda so'zlarning bog'lanishini
— 
s o ‘z birikmalarini, gap va uning
tuzilishi hamda mazmuniy turlarini о ‘rganadi. Boshqacha aytganda,
sintaksis so ‘z birikmasi va gap haqidagi ta Timotdir.
Biz o'z fikrimizni o'zgalarga yetkazish uchun gaplardan foydalanamiz.
1.