‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(Lukian)
362-m ashq. -m i, -chi, -a, -ya, -ku, -ham , -u (-yu ) -da, -oq, -yoq,
-k i (-k im ), axir, hatto, nahotki, -gina (-k in a , -q in a ), fa q a t, naq, na
yuklam alari ishtirokida gaplar tuzing, ularni imlo qoidalariga rioya qilib 
yozing.
363-m ashq. -chi
yuklamasi so‘roq, buyruq, iltimos, xohish, ta ’kid 
(uqtirish) m a’nolarini bildiradi. Shunga ko‘ra, Siz ham yuqoridagidek 
hissiy bo'yoq beradigan gaplar tuzing va yozing.
407

---

Yordamchi so‘zlarga oid grammatik topishm oqlarning m a’nosiga 
e ’tibor bering, javobini toping.
1. Yordamchi so‘z o'zlari 
Qo‘shimchadek so'zlari. 
M a’nosi nuqul so‘roq, 
Oxirida bor o ‘roq?
2. Qalam bilan yozamiz,
M en bilan sen yozamiz. 
Bunda ikki «bilan» bor. 
Bir-biridan farqi bor, 
Toping, qanday farqi bor?
3. Shu so‘zi uchun, bilan, 
U chun ham shuning bilan 
Qachon bo‘lar bog'lovchi? 
Misol topib ayting-chi?
Bilan, uchun so‘zlari 
Qachon bo‘ladi -chun, -la? 
0 ‘ylab toping misollar 
Q o'llansin -chun ham da -la
4. Bir xil so‘roqli so‘zlar 
0 ‘rtasida qo‘llanar 
Bog‘lovchi -la almashar, 
Belgi boMib ko'rinar?
5. Sen ham men xatni yozdik. 
Karim ham xatni yozdi. 
Bunda ikkita «ham» bor, 
Toping, qanday farqi bor?
6. Yuklamalardir -u, -yu, 
K o‘p hunarlidir -u, -yu. 
Bog'lovchi bo‘lar -u, -yu. 
Bog‘lovchi-yu yuklama 
Qanday bo‘ladi u, yu?
408

---

Topishmoqlarning javobi
1. So'roq yuklamalari.
2. Birinchi bilan — 
ko'makchi,
ikkinchisi — 
bog'lovchi.
3. Bilan, uchun so‘zlari 
-la, -chun
tarzida.
4. Vergul.
5. Birinchi ham bog‘lovchi, ikkinchisi —