‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

252

---

1 6 -D A R S .
FILOLOGIK LUG‘ATLAR VA
ULARNING TIPLARI
Filologik lug‘atlar m a’lum bir tildagi so'zlami o ‘z ichiga oladi. So'zlar 
muayyan bir tartibda (yo alifbo asosida, yo m azm uniy guruhlar asosida) 
joylashtiriladi.
Filologik lug‘atlarning o ‘zi, eng aw alo, izohli va tarjima lug'atlariga 
bo ‘linadi.
•
Tildagi so‘zlarni izohlashga qaratilgan lug‘atlar izohli lug‘at, 
\
muayyan tildagi so ‘zlarning ikkinchi tilga tarjimasini berishga
qaratilgan lug‘atlar esa tarjim a lug‘at sanaladi.
1981-yili Moskvadagi «Русский язык» nashriyotida nashr qilingan 
2 jildli «0 ‘zbek tilining izohli lug‘ati», 2006—2008-yillarda «0 ‘zbekiston 
Milliy ensiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti tom onidan nashr qilingan 
va 80 ming so‘z ham da so‘z birikmasini o ‘z ichiga olgan 5 jildli « 0 ‘zbek 
tilining izohli lug'ati», 2001-yili Toshkentdagi «Sharq» nashriyot-m atbaa 
konserni Bosh tahririyati tom onidan nashr etilgan « 0 ‘zbek tili faol 
so‘zlarining izohli lug‘ati» yoki o ‘zbekcha—ruscha, inglizcha—ruscha— 
o ‘zbekcha lug‘atlar bunga misol b o ‘la oladi.
Izohli lug‘atlar so‘zlikning tanlanishiga ko‘ra umumiy va 
? 
tarmoq lug‘atlarga bo‘linadi. Tilning barcha so‘zlarini izohlashga
* 
qaratilgan lug‘atlar umumiy izohli lug‘atlar, m a’lum bir tarmoqqa 
doir so‘zlarnigina tanlab, ularni bir tartibda joylashtirib izohlashni 
maqsad qilgan lug‘atlar tarm oq Iug‘at hisoblanadi. (M asalan, 
kasb-hunarga doir lug‘atlar, m a’lum fan sohasi bo‘yicha atam alar 
lug‘ati va boshqalar.)
H ar qanday lug‘at shu lug'atning egasi bo‘lgan xalqning katta m ada- 
niy va m a’naviy boyligi sanaladi.
176-m ashq.
Quyidagi berilgan izohli lug‘atlarning nom ini va nashr 
m a’lum otlarini daftaringizga yozib oling. U larni topib, m azkur lug‘atlar 
bilan ishlashni o ‘rganing.
«Navoiy asarlari lug‘ati» — Toshkent, G ‘afur G ‘ulom nomidagi 
Adabiyot va san’at nashriyoti, 1972, 784 bet.
« 0 ‘zbek tilining izohli lug‘ati» — Moskva, «Русский язык» nashriyoti, 
1981, 1-jild—632 bet; 2-jiid—715 bet.
253

---

«Navoiy asarlari tilining izohli lug'ati» — Toshkent, «Fan» nash- 
riyoti, 1983, 1-jild — 656 bet; 1983, 2-jild — 644 bet; 1984, 3-jild — 622 
bet; 1984, 4-jild - 634 bet.
«Mustaqillik izohli ilmiy-ommabop lug'ati» — Toshkent, «Sharq» 
nashriyot-m atbaa konserni Bosh tahririyati, 1998, 318 bet.
« 0 ‘zbek tili faol so‘zlarining izohli lug‘ati» — Toshkent, «Sharq» 
nashriyot-m atbaa konserni Bosh tahririyati, 2001.