‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

173

---

36-mashq.
E. Vohidovning «Nutq haqida»gi she’rini yod oling. Oddiy 
so‘zlashuvda ishlatiladigan so‘zlarga e ’tibor bering.
37-mashq.
Badiiy asarlarda adabiy til bilan birgalikda og‘zaki 
so‘zlashuv tilining unsurlaridan ham keng foydalaniladi. Ushbu m atndan 
ana shunday o ‘rinlarni toping.
TABTB
«Nosir buva o ‘rikdan yiqilib tushibdi», degan xabar juda tez tarqaldi. 
0 ‘g‘illari, qizlari, boringki, jamiki qarindosh-urugiari to ‘plandi. Nosir 
buva yetmishga kirgandi. Shunday ekan, bu yog‘i m aium -da! Erkaklar 
bir-birlari bilan m a’noli bosh chayqashar, xotinlar burchak-burchaklarda 
«otamo‘-o ‘»lab yig‘lash mashqini boshlashdi. Busiz mumkin emas-da! 
Axir, yetmishga kirgan ota o ‘rikdan yiqilib, so‘rida yotgancha inqillashni 
ham ja o ‘rniga qo‘ymoqda. Faqat kampiri — Chaman xola beparvo. Qarib 
miyasi suyulib qolgan-da, shu pallada sigirining kanasini terish bilan 
band. Eshikdan o'rtancha o‘g‘li Akramjon kirganidagina u sal sergaklandi. 
Akramjon onasiga bosh irg‘ab qo‘ydi-yu, boshqalarga qaramadiyam.
— Ota, tuzukmisiz? — bemorni turtib so‘radi u.
— Ixi, ixi, ixi! A -a -ak ram , s-s-senm isan? — ota k o 'z in i xiyol ochdi.
— M enm an, otam , m enm an.
— Rozi b o iasa n endi, — deb vidolashganday ko‘zini yumdi.
— E, qayoqdagi gaplar bilan odamni qo'rqitmang! — Akram q o i 
siltadi. — 
0
‘rikdan yiqilganlarning hammasi oiaversa — sanoqli odamlar 
qolardi bu dunyoda!
— Sen oldin men yiqilgan joyni ko'rgin! — bemorning ovozi dadilroq 
yangradi. Hatto q o iin i ko‘tarib o ‘rikka imladi. — Hov anovi ayridan 
yiqildim!
— E, bu ayri nim a boiibdi! — Akram o ‘rik tom on yurib, shart 
shoxga chiqdi. — Shu yerdan yiqildingizmi? —so‘radi yana u.
— Ha, ha...
— Bu yerdan yiqilgan odam oim aydi. — O iadim i? B oim asa menam 
tashlayman, o ia m a n , birgalashib ketamiz. M ana qarab turing! — deb 
Akram tashlamoqchi b o id i.
— Hay-hay-hay! — N osir buva qaydan g ‘ayrat topdi o ‘mganini 
ko‘tarib q o i siltay ketdi. — O im aydikan, oim aydikan! Tashlama, mana, 
m en, oim adim -ku!?
— O im asa ham et-beti lat yeydi, o ‘n -o ‘n besh kun oh-voh deb 
k o ‘rgani k elg an larn in g ovq atin i yeb m azza qilib yotadi! M enam
bekorchim an, ota, hasratlashib yotam iz-da. Qarab turing!
174

---

— 
Y o‘-yo‘-yo‘q! Lat ham yemas ekan, mana! — bem or o ‘rnidan 
dast turib ketdi. — Qara, ham m a yog‘im sog‘-u salomat! Tush!
Akramjon o ‘rikdan tushdi. 0 ‘g‘il-qizlar, qarindoshlar qo‘l siltashib 
jo ‘nab qolishdi. Cham an xola qo‘li bilan Akramjonning yelkasiga qoqdi:
— 
Akram, yaxshiyam sen borsan, bolam. Bilardim otang, o ‘lmasdi, 
amm o «oh-voh» qilib yotib olardi. U ch oy kasal boqardik.