‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

100-mashq. Gaplarni to ‘g ‘ri holatga keltirib ko‘chiring. Qaratqich
aniqlovchi va tushum kelishigidagi to ‘Idiruvchi o ‘rtasidagi uslubiy xatolarni
aniqlang.
1. 
Daxlsizlikning ta ’minlaydigan bu belgi, mamlakat hukmdorini o ‘ng 
qo‘li. 2. Barchasini oldini o!mog‘imiz lozimdir. 3. Urushni urushdan farqi 
bor. 4. Sam arqandda kecha ming kishilar jam oa fuqaroligini orzu etib, 
bizni hujra eshigin qoqadurlar. 5. Ammo siyosiy ishlarni to ‘qqiz ulushini 
kengashga qo‘yib, bir ulushining qilichga qoldirishga o ‘rgatigan Temurbek 
boshqacha o ‘ylardi. 
6
. Am ir bizni kor-holim izdan shunchalar boxabar 
ekanlarki, ko‘rib hayrat barmog'ini tishladim. 7. Bog‘bonni gaplari barchasin 
o ‘ylatib qo‘ydi. 
(M uhammad Ali)
101-m ash q. G azeta yoki jurnaldan qaratqich ishlatilm ay, faqat
qaralmishning o ‘zi ishlatilishga misollar yozing.
N a m u n a :
О ‘zim ning ishim boshimdan oshib yotibdi
— 
ishim
boshimdan oshib yotibdi.
102-mashq. Qaratqich aniqlovchi qaralmish bilan so ‘z birikmasi tarzida
berilgan. Siz uni gapga aylantirib yozing.
494

---

Vatanimning yoshlari, gul hidi, bahoming go‘zalligi, Ilyosning yoshligi, 
A. Oripov she’rlari, nayning navosi, asarning tili, dunyoning ishlari, 
sohibkorlaming mehnati, onayizorimning iltijolari, qoshining qorasi, hayot 
bo'stoni, bolaning orzusi, ko‘chaning ko‘rki, Am irTem urning vasiyatlari...
103-m ashq. 0 ‘qing, qaratqichni toping, qanday ifodalanganini uning
ustiga yozing.
1. Ovsarlikni qarangki, g‘aflat bosib birovning uyiga kirib qolibman!
2. Shoshib bekaning ishxonasiga sim qoqdim. 3. H ar birining o'ltirgan 
joyini hozir ham aniq ko‘rsatib berm og‘im mumkin! 4. Ular qanday qilib 
til topishganining sababi menga ayon edi. 5. Notovon qulingizning boshidan 
m undoq savdolar ham o ‘tgan. 
6
. Bir o ‘Iib-tirilgan kimsaning umri uzoq 
boiadi, deydilar. 7. Bu gaplar qiz qalbining istig‘nolari emasligini angladim.
8
. Qunduzning diydori-yu, bir og‘iz shirin so'zidan mast bo‘lib: «Xo‘p, 
Qunduz, aytganing bo‘Isin»,— dedim. 9. 0 ‘n ikki yashar bolaning qo'lidan 
nimayam kelardi. 10. Bundog‘ xom xayolga berilganimning boisi shundaki, 
maoshgacha yetti kun-u, kissamda uch so‘m qolgan edi. 11. H ar nechuk, 
shu narsaga iqrormanki, m uhabbat savdosining katta-kichigi bo‘lmas.
12. Shunga ulov bir-birining ketiga tiqilib yotmasa-yu, avtobusga o ‘xshab 
ba’zi birlarini tez yurar qilib qo ‘ysa bo‘lmaydimi?! 
(X. Sultonov)