‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(Erkin Vohidov)
25-mashq. Ravish so‘z turkumiga oid so‘zlarni aniqlab, ularning
sinonimlarini toping.
XANDA
G ‘amxo‘r sayohatchi ona bolalari bilan dengiz sohilida dam olish 
uchun ekspress poyezdning qulay kupesida bamaylixotir ketisharkan: 
«Bolalarim, menga xalaqit bermay tinglanglar. M en sizlarga qiziq hikoya- 
lardan o‘qib beraman», deya kitob o‘qishni boshladi ona.
Oradan ancha vaqt o ‘tgach, katta o ‘g ii birdan so‘rab qoldi:
— Oyi, hozir poyezd to ‘xtab o ‘tgan stansiyaning nom ini bilasizmi?
— Yo‘q bilmayman... Gap qo ‘shmay turgin, adashib ketaman.
— Attang, bilsangiz soz boiardi...
— Nega endi bilishim kerak ekan?
— Ukam stansiyani bir aylanib chiqay deb, tushib ketgandi.
26-mashq. Yordamchi so‘zlarni belgilab, ularni daftaringizga ko‘chirib
yozing. Ular ishtirokida gaplar tuzishga urinib ko‘ring.
NAZOKAT
Qiz bolalarning yurish-turishi, gap-so‘zi nazokatli, dilbar bo‘lsin. 
Bundaylarga ortiqcha harakat, qo‘pol q o i siltashlar yarashmaydi.
440

---

Nazokat, dilbarlik deganda muloyimlik, nozik xatti-harakat, yumshoqlik 
tushuniladi. Qattiq gapirish, qattiq kulish, qoMlarini siltab, hammani o ‘ziga 
qaratib turish nazokatdan yiroqdir. Darhaqiqat, tili shirin, chehrasi gulgun 
qiz-ayollar o ‘z oilasining baxt-u saodati, ota-onasining faxri bo‘libgina 
qolmay, o ‘z elining ko'rki hamdir.
Demak, qizlarda, ayol kishida, birinchi navbatda, aql-u farosat, idrok-u 
nazokat bo‘lishi kerak. Ana shu bilan u past-balandni, achchiq-chuchukni, 
bor-yo‘qni, oila sharoitini, imkoniyatlarni fahmlay oladi, idrok etadi, aql- 
hushi bilan ish yurgizib, kam -ko‘stlarni bartaraf qiladi. Zotan, ayollarga 
xos bo‘lgan o ‘lmas nazokat atrofdagilarga hamisha qanot bag'ishlab kelgani 
haqida hayotda misollar bisyor.
Nazokat hamisha m ehr bulog'idan suv ichadi.