‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

247

---

169-mashq.
Matnni o'qing va undan o‘zingizga tegishli xulosa chiqarib 
oling. Aflotunning o ‘z shogirdi Arastuga qilgan nasihatlari.
Ham isha ilm payida bo'lib, qalbing ham, ko‘zing ham doimo bedor 
bo‘lsin. Uyqu va oromni o ‘ylab bugungi ishni ertaga qoldirma. Badbaxt 
shunday kishiki, ishining oqibatini o ‘ylamaydi, gunoh ishlardan o ‘zini 
tiymaydi. Barchani birdek sev, biror kishi baloga duchor bo‘lsa, unga 
ko‘mak qo‘lini cho‘z. Har kimning gapini to ‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ekanligini 
bilmay turib, tekshirmay turib, hukm chiqarma. Qaysi ishda b o ‘lmasin, 
sustkashlik qilma. Yaxshilik qilishda chegara bor deb o ‘ylama. Hakimlar 
hikmatini yod ol. Mol-dunyo hirsini ko‘nglingdan quv. Yoqimli odoblardan 
ko‘z yumma. Tuban ishlarga qo‘l urma. H am m a bilan gaplashganda ham
kamtarlikni qo‘ldan berma. Birovni xor sanama, hamisha adolatni o‘zingga 
shior qil!
9
Savol va topshiriqlar
•
1. Barqaror birikma deganda nimani tushunasiz?
2. Barqaror birikmaning qanday turlari mavjud?
3. Frazeologizm nima?
4. Maqol va matal deganda nimani tushunasiz?
5. Qanday birikmalar hikmatli so‘zlar (aforizmlar) sanaladi?
Tayanch tushunchalar
barqaror birikmalar, iboralar, frazeologizmlar, maqollar, matallar, 
hikmatli so‘zlar (aforizmlar), parem alar, paremiologiya.
14.2. TA K RO RLA SH
«Mening qishlog‘im (yoki shahrim)» mavzusida insho yozing. Unda 
maqol, matal, hikmatli so‘z va iboralardan o ‘rinli foydalanishga harakat 
qiling.
248

---

15-DARS.
0 ‘ZBEK LEKSIKOGRAFIYASI
(L U G ‘A T S H U N O S L I G I ). 
E N S IK L O P E D IK (Q O M U S IY ) L U G ‘ATLAR 
VA U L A R D A N F O Y D A L A N IS H
15.1. 0 ‘Z B E K LEK SIK O G R A FIY A SI 
(L U G ‘A T S H U N O S L IG I)
Darsning maqsadi: o ‘quvchilarda lug‘at va ularning turlari haqida 
bilim va ko‘nikm alar hosil qilish, ularni lug‘atlardan to ‘g‘ri foydalanishga 
o ‘rgatash.
R e j a: 
*