‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Tayanch tushunchalar
a n to n im la r (zid d o slilar), lu g 'av iy (leksik) a n to n im la r, affiks 
(qo'shim cha holatidagi) antonim lar, zidlash san’ati (tazod).
11.2. TAKRORLASH
«O'zbekiston XXI asrda» yoki «Amir Tem ur dahosi» mavzularidan 
birida insho yozing. Yozgan inshoyingizda shakldosh, m a’nodosh va zid 
m a’noli so'zlardan foydalanishga harakat qiling. O'tilgan mavzulami yodga 
olgan holda ishga ijodiy yondashing.
233

---

12-DARS. BARQAROR BIRIKMALAR
1 2 .1 . B A R Q A R O R BIR IK M A L A R
Darsning maqsadi: 
o ‘quvchilarda barqaror birikmalar haqida bilim 
va k o ‘nikm alar hosil qilish. U larni nutqda iboralardan, m aqol va 
matallardan, hikmatli so'zlardan o ‘rinli foydalanishga o'rgatish.
R e j a: 
* Barqaror birikmalar haqida.
* B arqaror birikm alarning turlari: frazeologizm , 
maqol, matal va hikmatli so'zlar.
J
 
1-topishriq. Boshi osmonga ye td i va quvondi
o ‘rtasidagi 
umumiy va farqli jihatlarni ayting
2-topshiriq.
Vatanni sevish haqida uchta maqol keltiring va 
ularning o ‘ziga xos tom onlarini tushuntiring.
Nutqiy jarayonda flkrimizni bayon qilish uchun so‘zlar yordami- 
dagina emas, balki bir necha so‘zlarning barqaror bog'lanishidan hosil 
bo ‘lgan birikmalardan ham foydalanamiz.
M asalan, 
Toshkentdagi istiqlol davrida qurilgan inshootlarni к о ‘rib,
og'zim ochilib qoldi.
Bu gapda 
og'zim ochilib qoldi
birikmasi so'zlovchi 
tom onidan nutqqa tayyor holda olib kirilgan.
O g‘iz ochilib qolmoq
birikmasi nutq jarayoniga qadar ham tayyor 
holda barqaror birikma sifatida mavjud va m azm unan bir leksema