‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

n 
Esda saqlang. 
Qo ‘shma gap qismlari teng bog ‘lovchilar yordamida
W
ham, ergashtiruvchi bog'lovchiyordamida ham bog‘lanmasa, и holda
“
ular bir-biri bilan ohang yordamida bog ‘lanadi. Ana shunday qo ‘shma
gaplar ohang yordamida bog‘langan qo‘shma gaplar yoki bog ‘lovchisiz
qo ‘shma gaplar deyiladi.
O hang yordam ida bog‘langan q o ‘shm a gap qism lari o ‘rtasida turli xil 
m a ’no m unosabatlari b o ‘ladi. M asalan,
Zidlik: K o ‘prikni biz qurdik, dushm anlar o ‘tdi.
Sabab: Q o ‘ng‘iroq chalindi, dars boshlandi.
Payt: Dalasida o ‘smas tikanlar, choilarida chopm as ilonlar va boshqalar.
B unday m a ’nolar bog‘langan va ergash gapli q o ‘shm a gap qismlari 
o ‘rtasida ham m avjudligidan xabaringiz bor. A na shu m a ’no um um iyligi 
asosida burfday q o 'sh m a gaplar o 'z aro sinonim ik m unosabatda b o ‘ladi. 
Masalan,
Ко ‘prikni biz qurdik, dushmanlar о ‘tdi.
K o‘prikni biz qurdik, lekin (ammo) dushmanlar о ‘tdi.
n 
Esda saqlang. 
Yuqoridagi ikkita qo ‘shma gap qismlari о ‘rtasida
<
2
v 
bir xil та ’no munosabati — zidlik (birinchi gap та ’nosi bilan ikkinchi
gap та ’nosi о ‘rtasida zidlik bor) munosabati ifodalangani uchun bu
ikki gap bir-biri bilan sinonim sanaladi.
U lar o ‘rtasidagi farq faqat q o 'sh m a gap qism lari o ‘rtasida qanday 
b og io v ch i vositaning ishlatilishidadir. Shuningdek, 
Anorso ‘ylar va Zaynab
qalbi tol bargiday dir-dir qaltirar.
(
H.Olimjon
) Q o ‘shm a gap qism lari 
o ‘rtasida payt m unosabati ifodalangan. Q o‘shm a gap tarkibidagi ikkita 
sodda gap bir paytda ro ‘y berayotgan ikkita voqea-hodisa (birinchisi — 
A nom ing so ‘zlashi, ikkinchisi — Zaynab qalbining qaltirashi)ni ifodalaydi. 
Ikkala qism
va
bog‘lovchisi qatnashm agan holda ohang y ordam ida ham
555
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bog'lanishi m um kin: