‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

1. Kundalik nazorat (KN) 
- berilgan bilimning o ‘quvchi-talabalar tomonidan 
qay daradajada o‘zlashtirilayotganini muntazam ravishda nazorat qilinishidir. Bunda 
o ‘qituvchi fanning xususiyatiga qarab dars jarayonida og‘zaki so‘rov, uy vazifalarini 
tekshirish, refarat yozish, noan’anaviy dars turlari (seminar, anjuman musobaqa, har 
xil bellashuvlar va h.) dan foydalanishi mumkin. Amaliy mashg'ulotlar (misol va 
masalalar yechish, laboratoriya ishlarini bajarish, didaktik materiallar bilan ishlash va 
mustaqil ishlar) yozma ishlar asosida о‘quvchi-talabalar bilimining darajalarini 
aniqlaydi. Kundalik nazorat reyting tizimining eng muhim bosqichidir.
2. Oraliq nazorat (ON) 
- mazkur fan bo‘yicha o ‘tiladigan bir necha 
mavzulami, boblami o ‘z ichiga olgan b o iib , u orqali ayrim boblar, mavzular 
yig‘indisi asosida yozma ish, test sinovlari o ‘tkaziladi.
3. Yakuniy nazorat (YaN) 
- o ‘quv rejasidagi fan uchun ajratilgan soatlar 
tugagach, barcha o ‘tilgan mavzular bo‘yicha o ‘zlashtirish darajasini aniqlash uchun 
o ‘tkaziladi. Bu nazorat turi dastur mavzusi to‘liq aks ettirilgan test sinovi yoki 
nazorat ishi shaklida o ‘tkaziladi.
Ta’lim olganlikni tashxis etish. 
Tashxis - bu didaktik jarayon kechadigan 
barcha sharoitlami oydmlashtirish, uning natijalarini belgilash sanaladi. Tashxissiz 
didaktik jarayonni samarali boshqarish, mavjud sharoit uchun optimal natijalarga 
erishish mumkin emas. 
Didaktik tashxisning maqsadi
о ‘quv jarayonida kechadigan 
barcha jihatlami uning mahsuli bilan bog‘liq holda, o ‘z vaqtida aniqlash, baholash va 
tahlil qilishdan iborat.
0 ‘quvchi-talabalar bilimini tashxislash orqali erishilgan natijalar va ta’lim 
olganlik darajasi o ‘rtasida farq aniqlanadi. 0 ‘quvchi-talabalaming bilim, ko‘nikma va 
malakalarini nazorat qilish, baholash tashxislashning zaruriy tarkibiy qismlari 
sanaladi.
T a’limni baholash yoki tekshirish faqat natijalami qayd etadi, biroq ulaming 
kelib chiqishmi izohlamaydi. Tashxis natijalarini ularga erishish y o ilari, vositalari 
hamda usullari bilan aloqadorlikda baholaydi, ta ’lim samarasini ta’minlovchi jarayon 
va bosqichlarini aniqlaydi.
Tashxislashning asosiy tarkibiy qismlari quyidagilar:
23

---

1. Nazorat. 2. Tekshirish. 3. M a’lumotlami tahlil qilish. 4. Dinamika. 5. 
Baholash. 6. Rivojlanish an’analarini aniqlash. 7. Statistik ma’lumotlami to'plash va 
ulami tahlil qilish. 8. Voqelikning keyingi rivojini taxmin qilish.