‘zbekist0n respublikasi oliy va 0

Тилкоди:
Инглиз Инглиз Инглиз


Француз Француз Немис Немис Немис Рус
Рус Испан Хитой
Япон
ё Ф о р м а ! : Форма
*.областьданлс
I —"Г
S 9


_X т
|Тал_коди


)Ф_И_Ш

éJLj*

ü i Z — T
1 — i— J - * l - i - L
i?

5.54-rasm.

5.55-rasm.

8. 
   Далее tugmasini bosib keyingi muloqot oynasiga o ‘tamiz.
   
9. 
   Hosil bo'lgan muloqot oynasida Выбор из справки holatini o‘matamiz va Далее tugmasini bosib keyingi muloqot oynasiga
   

o‘tamiz.
226

M A’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 X/2000 UCHUN)

10. 
    Navbatdagi muloqot oynasi tobe forma uchun nom so‘raydi. Nomni o‘zgartirmay qoldirish ham mumkin yoki biror nom berib Готово tugmasini bosamiz. Natijada, 5.54-rasmdagi forma 5.56- rasmdagi ko‘rinishga keladi.
    

10. 
    Konstruktor holatidan forma holatiga o‘tsak va ma’lum for- matlashlarni amalga oshirsak, uning ko‘rinishi 5.57-rasmdagidek
    

bo‘ladi. Formani biror nom bilan («F_asosiy») saqlab qo ‘yish mumkin.

5.57-rasm.

-227 -
MA'LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 X/2000 UCHUN)

5.57-rasmdagi formada har bir talaba qaysi tillarni bilsa, shu tillarning ro‘yxati «F tobe» nomli tobe formada ko‘rinib turadi. Shu holatda turib tobe formada yangi tillarni kiritsak, bu o ‘ z - garishlar «J_yordamchi» j a d v a l d a o ‘ z a k s i n i t o p a d i .

Eslatma. Tobe formalar, albatta, Таблица holatida, asosiy forma esa Простая форма holatida boiishi kerak. Bu holatlar har bir formaning xossalar oynasida o‘matiladi.
Asosiy formaning oxirgi maydonidan tobe formaning birinchi maydoniga TAV tugmachasi orqali o‘tiladi.
Tobe formaning birinchi maydonidan asosiy formaning oxirgi maydoniga CTRL+SHIFT+TAB orqali o‘tiladi.
Tobe formaning oxirgi maydonidan asosiy formaning keyingi maydoniga yoki keyingi sahifaning birinchi maydoniga yoki ke­ yingi yozuvning birinchi maydoniga o‘tish uchun CTRL+TAB tug- malaridan foydalaniladi.
Sichqoncha yordamida asosiy formadan tobe formaga o ‘tish uchun tobe formaning ixtiyoriy joyida sichqonchaning chap tug- masini bosing.
Sichqoncha yordamida tobe formadan asosiy formaga o ‘tish uchun asosiy formaning ixtiyoriy obyekti ustida sichqonchaning chap tugmasini bosing.
Tobe formalarni tuzishda asosiy talab qilinadigan narsa jadval yoki so‘rovlar orasidagi bog‘lanishdir. Bu bog‘lanish, albatta, birga ko‘p ko‘rinishda bo‘lmog‘i lozim. Bog‘lanishning 1 tarafida turgah jadval uchun tuzilgan forma asosiy bo‘Isa, «> tarafida turgan jadval uchun tuzilgan forma tobe forma bo‘ladi. Bu narsa har bir birlikka ko‘plikdan nechtasi to‘g ‘ri kelishini ko‘rsatadif ya’ni masalan, Toshkent shahridan qaysi talabalar yoki «XIM» fakultetida qaysi talabalar o ‘qiydi va h.k.
Biz yuqorida konstruktor yordamida tobe formani tuzishni ko‘rdik. Bu ishni Автоформа yordamida ham tezda amalga oshi- rish mumkin. Masalan, yuqoridagi misol uchun Aвтoфopмadan foydalanishda quyidagi ishlami amalga oshirish kerak:

• 
  M a’lumotlar bazasi oynasida jadval yoki so‘rov obyektini tanlaymiz (bizning misolimizda bu jadval ).
  
• 
  Undan «J_asosiy» nomli jadvalni belgilaymiz.
  
• 
  Asboblar panelidan yoki Вставка menyusidan А втоформат tanlaymiz. Ñatijada, ekranda tobeli forma hosil bo‘ladi (5.58-rasm).
  

228
M A’L UMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 X/2000 UCHUN)
Тал_коди Ф_И_Ш Фак
Тилкоди 1
_% Инглиз
Француз
_ШНемис
_t *
W j i L d r
■ЗасисьУ 1Г ^{»Iwlfc*t>e 10}

5.58-rasm.

5.58-rasmdagi formani konstruktor holatida formatlab ortiqcha obyektlarni olib tashlasak, u 5.57-rasmdagi ko'rinishga keladi.

Viloyatlardan kelgan talabalaming ro ‘yxatini ko'rish uchun ma’lumotlar bazasi oynasida «J_viloyat» nomli jadvalni tanlaymiz va u uchun Автоформа quramiz (5.59-rasm).


tfi Ж_вилоят

«X II. I

- V - 'A / |Тошкентш.

У
] TaAjiûAK] Фаиилж» 89: Цой Е
112 Бакиров Б

115. 
     Маииров Б
     
116. 
     Матяк^бов Н 124 Ахмедов А 146 Шарило© М 178 Мустафоев X 192 Няядиетов Щ 198 Шшпаша П
     

ХИМ ХИМ ХИМ ХИМ ХИМ" ХИМ

хйм
ХИМ ХИМ

! К W i r ^J-%-
3 ¿ ^ Í £ i i r

5.59-rasm.

Tobeli formalarni qurishning yana bir yo‘li М астер фopмdir.

Buning uchun:

1. 
   Ma’lumotlar bazasi oynasidan Создатьш tanlaymiz.
   

-229-

M A’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S-9 X/2000 UCHUN)

2. 
   Paydo bo‘lgan Новая форма oynasida Мастер формшпд форм tanlab ОК tugmasini bosamiz.
   
3. 
   Hosil ЬоЧдап oynaning Таблицы и запросы darichasida
   

«J asosiy» nomli jadvalni tanlaymiz.

4. 
   Доступные поля bo4imidan «Tal_kodi» va «F_I_Sh» nomli maydonlami Выбранные поля darichasiga o ‘tkazamiz.
   
5. 
   Таблицы и запросы darichasida «J_yordamchi» jadvalni tanlaymiz.
   
6. 
   Bu jadvalning Доступные поля bo‘limidan «Til_kodi» nomli maydonni Выбранные поля darichasiga o ‘tkazamiz (bu da­ nchada uchta maydonning nomi paydo bo‘ladi).
   
7. 
   Далее tugmasini bosib keyingi oynaga o ‘tamiz va unda Подчиненная форма holatini o‘rnatamiz.
   
8. 
   Далее tugmasini bosib keyingi oynaga o‘tamiz va unda ленточная yoki табличная holatini o ‘matamiz.
   
9. 
   Далее tugmasini bosib keyingi oynaga o ‘tamiz va unda for- maning bezagini (stilini) o‘rnatamiz.
   
10. 
    Далее tugmasini bosib keyingi oynaga o ‘tamiz va unda asosiy va tobe formalarning nomlarini o‘matamiz.
    

И. Готово tugmasini bossak, tobeli forma hosil bo‘ladi (5.60-rasm).

5.60-rasm.

Shunday qilib, biz tobeli formalarni tuzishning uch xil usuli bi­ lan tanishdek (Конструктор, Автоформа va Мастер форм). Bu usullardan qaysi biri siz qo‘ygan masalani hal qilolsa, shu usulni qo‘llash mumkin. Umuman olganda tobe formalar nafaqat jadval ko‘rinishida, balki Простая yoki ленточная forma ko‘rinishlarida
230
M A’LUMOTLAR BAZASINIBOSHQARJSH SISTEMASI (ACCESS WINDOWS—9 X/2000 UCHUN)

ham bo'lishi mumkin. Bu formalarga Заголовок va примечание qismlarini ham kiritib ularda matnli maydonlar hosil qilish yoki har xil hisoblar olib borish mumkin.