Збек шеъриятида лингвистик воситалар ва поэтик индивидуаллик

С товушнинг аллитерация ҳолатидаги самарадорлиги унинг а унлиси билан ёнма-ён келганлигида яққол сезилади. Ёнма-ён келишлик сўзларга ҳам дахлдор бўлганда бу самарадорлик яна ҳам кучаяди: Кимнингдир умридан омад қочса сал, / Этиги албатта қолар қийшайиб; Сўрамайман сендай марҳамат.../ Фақат кўнглинг менда бўлса бас каби.
Лекин таркибида с эштирок этган сўз, сиз, сержант сингари сўзларнинг ёнма-ён келишидан аллитерация ахтариш керак эмас. Сўзларнинг бу каби бирикуви уларнинг маъноларига кўра табиий бирикувчанлик ҳосиласидир: Тангир танловда танилди ёки Хўш, саволлар борми? / Сўз сизга, сержант каби.
С ундошининг аллитерация сифатида қўлланиши билан боғлиқ бўлган яна бир ҳолат унинг з ундоши билан ҳамоҳанглигидир: Осмонсиз юлдуз йиғлатар, / Жаҳонсиз кундуз йиғлатар; Бир оғизлик сўзингиз – / Сўнг қушларга боқсангиз / Лол қоласиз ўзингиз; Девлар сизга бас кела олмас, / Кўҳи Қофдан балки сиз азиз. / Аммо эрксиз сиз ҳам бир қафас, / Қанотимни, ука, берсангиз... Бу икки ундошнинг қўлланишидаги ёнма-ёнлик ёки кетма-кетлик уларни талаффузда ҳам бир-бирига яқинлаштиради – з товуши с га яқин тарзда талаффуз этилади ва матнда алоҳида бир мусиқийликни келтириб чиқаради.
Усмон Азим шеърларидан з товушининг ўзи ҳам аллитерация ҳодисаси материали бўлиши мумкинлиги аён бўлади: Англамоқ душвор эди қуллар аро шаҳзода ким, / Ким забун хокзодаю, зар-зарин моҳзода ким, / Англа, кўнгил, барча қулдир бўлмайин покзода ким каби. Бахшининг дили тўлиқиб, ичида достон тўкилиб келаяпти. Тилида қўшиқлар тузиляпти, қўли дўмбирага чўзиляпти... Шу алфозда кўзлари сузилиб, кўнгли бузилиб турган эди. З ли сўзларнинг уюшган ҳолда қўлланиши Усмон Азим услубининг халқона эканлигидан, шоирнинг баён тарзи халқ оҳангларига уйғунлигидан далолат бериб туради.