‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

Adaptiv elementlar — dasturlanuvchi elem entlar bo‘lib, hozirgi
kunda mikroprotsessorlarni rivojlanish cho‘qqisi deb hisoblash mumkin.
Kelajakda, tashqi muhit shartlari bilan aniqlanadigan funksiyalarni
bajaradigan to ‘liq adaptiv elem entlar haqida so‘z yuritish mumkin.www.ziyouz.com
kutubxonasi
Axborot saqlash sxemalari (xotira elementlari) ikkilik axborotni
eslab qolish va vaqtincha saqlashga m o‘ljallangan. Bu sxemalarni
maxsus usulda tuzib, ular yordam ida axborotni yozish va o'qish,
o ‘chirish va qayta tiklash, hamda saqlanayotgan axborotni indikatsiya
qilish mumkin. Bunday elem entlar triggerlar deb ataladi va ular negiz
mantiqiy elem entlar asosida ham amalga oshirilishi m um kin.
Yordamchi integral sxemalar yoki elementlar elektr signallami
kuchaytirish, shakllantirish, ushlab turish, generatsiyalash uchun
m o‘ljallangan. Bunday elementlarga: takt chastotasi generatorlari;
bloking— generatorlar; kuchaytirgich — shakllantirgichlar; em itter
qaytargichlar; yakkavibratorlar; m ultivibratorlar; cheklagichlar va
boshqalar kiradi.
Maxsus integral sxemalar (elementlar) signalni fizik o ‘zgartirishga
m o‘ljallangan. Ularga turli indikatorlar, analog signallam i raqamliga
va aksincha o ‘zgartirgichlar, zanjirlarni muvofiqlashtiruvchi maxsus
sxemalar va boshqalar kiradi.
11.2. Sanoq tizimlari
Sanoq tizim lari pozitsion va nopozitsion tu rlarg a b o ‘linadi.
N opozitsion tizim larda raqamning aniq qiymati o ‘zgarm as bo ‘lib,
sonni yozishda uning o ‘rni ahamiyatga ega emas. Bunday sanoq
tizimiga Rum sanoq tizimi misol bo‘la oladi. M asalan, XXVII sonini
yozishda X ning o ‘rni ahamiyatga ega emas. Bu son qayerda turishidan
qat’i nazar 10 ga teng.
Pozitsion sanoq tizim da raqamning aniq qiymati, sonni yozishdagi
o ‘rniga bog‘liq bo‘ladi. Raqamli texnikada faqat pozitsion sanoq
tizimlari qo‘llaniladi.
Ixtiyoriy son Q ni q asosga ega ixtiyoriy sanoq tizim ida quyidagi
polinom yordam ida ifodalash mumkin:
X4 =xn-tfn~' +x„-14"~2 + - + x0q° +