‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

Umumiy kollektor ulangan kuchaytirgich kaskad (Emitter
qaytargich). Emitter qaytargichning prinsipial sxemasi 8.13-rasmda,
keltirilgan. Em itter qaytargichda chiqish signali TA signaliga teng
bo'lgani uchun u chuqur (100 %li) ketm a-ket manfiy TAli kaskad
hisoblanadi.
Kuchaytirgich kaskadda tranzistorning kollektori o ‘zgaruvchan tok
bo‘yicha qarshiligi juda kichik kuchlanish manbayi Eu orqali yerga
ulangan. Bunda kirish kuchlanishi baza bilan kollektorga ulangan,
chiqish kuchlanishi esa tranzistorning emitteridan olinadi. Shunday
qilib, kollektor elektrodi kirish va chiqish zanjirlari uchun umumiy
nuqta bo'lib qoladi, sxemani esa UK ulangan sxema deb hisoblash
mumkin.
UK ulangan kaskadda chiqish kuchlanishi fazasi kirish kuchlanishniki
kabi bo‘ladi. Kirish kuchlanishi musbat orttirm a olganda, baza toki
ortib em itter tokining ortishiga olib keladi. Bu o ‘z navbatida RE
qarshilikdan olingani uchun uning qiym ati ham ortadi. Kirish
kuchlanishiga manfiy orttirma berilganda chiqish kuchlanishi ham
manfiy orttirma oladi.
8.13-rasm. Emitter qaytargichning prinsipial sxemasi.www.ziyouz.com
kutubxonasi
Shunday qilib, chiqish kuchlanishi kirish kuchlanishini ham
amplituda, ham faza bo‘yicha qaytaradi. Shu sababli UK ulangan
kuchaytirgich kaskad emitter qaytargich deb ataladi. Bu kaskadning
kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti K v qiymat jihatidan
birga yaqin bolishiga qaramasdan, qaytargich kuchaytirgichlar oilasiga
kiritiladi.
Em itter qaytargich kaskad yuqori qarshilikli signal manbalarini
kichik Omli yuklama bilan moslashtirish uchun eng qulay hisoblanadi
(RKir — yuqori qiymatga ega, RCHIQ ~ kichik, Kt — yuqori qiymatlarga
ega).
Ko‘p hollarda Rkir kirish qarshiligini kattalashtirish masalasi turadi.
Diskret sxemotexnikada bu masala RE rezistorning qiymatini oshirish
yoki p ning qiymati katta bo‘lgan tranzistordan foydalanish bilan hal
etiladi. Lekin bu usullarning birinchisi, sokinlik rejimida ilgarigi tok
qiy m atin i saqlab qolish u ch u n , kuchlanish m anbayi EM ning
k u c h la n ish in i o rttiris h z a ru rlig i b ilan c h e k la n g a n . In te g ral
sxemotexnikada RE rezistor o‘rniga em itter zanjirdagi IQ barqaror tok
generatoridan (8.14-rasm) yoki Darlington sxemasi asosida tuzilgan
(8.15-rasm) tarkibiy tranzistorlardan foydalaniladi.