Ўзбек дипломатияси тарихидан

( “Р и ё з у д - д а в л а ”, 3 5 2 -6 )
“ Ю қорида мазкур бўлмиш эрд и ки м , олам паноҳ д аргоҳининг 
садоқатогоҳ ходимларидин О таниёз М аҳрам Э рон м ам лакатига ва 
Раҳматулла Қ оракўз Хўқанд вилоятига ҳам ул вилоятлар подш оҳ- 
л ари н и н г ихлосномаси бу давлат остонасига ю борган элчиларига 
э л ч и й ў с у н л и қ ҳ а м р о ҳ б ў л и б б о р м и ш э р д и л а р , ҳ а м ул 
подш оларнинг муҳаббат изҳори учун қўшгон элчилари ила мурожа­
ат қилиб ҳазрат А лачахонни М арв саф ариға азм бўлғонидин сўнг 
дорилхулофа Хивақға келиб таваққиф кўргизмиш эрдилар. Ул ҳазрат 
ш аввол ой и н и н г авосатида мазкур вилоятлардин келган элчиларни 
ҳумаюн маж лисларга ундаб подш оҳона навозиш лар ила сарбаланд 
қилдилар. Я на улким , зулқада ой и н и н г ўн беш ида п ай ш ан ба куни 
Э рон подшоҳи Муҳаммад ш оҳнинг юборган элчисига атабайи ф алак 
м а р т а б а _ м у л о з и м л а р и д и н д о н и ш ва и х л о с о р о й М у ҳ ам м ад
Ш ариф бойни элчилик тариқаси била ҳамроҳ қилиб, муҳаббат нома 
била Э рон м ам лакатига ирсол эттилар ва андин бир неча кун сўнг 
Х ўқанд подш оҳининг элчисига О таниёзбекни саф орат расм и била 
қўшуб, Хўқанд вилоятига ю бордилар” .
( “Ж ом еъ ул -во қ ео т и султ они
”, 
1 8 7 -6 -1 8 8 )
“Хўқанд вилояти волийсининг элчиси Б ек М уҳаммадни ким 
И стан б ул и ш а р и ф ға ихсос то п м и ш э р д и , а н д о қ к и м ю қ ори да 
мазкур бўлди, анга амри олий мужуби била атба сепеҳр мартаба 
ходимларидин Раҳматулло Қ оракўз элчилик тариқаси била масҳуб 
бўлуб, сана м и н г икки ю з олтм иш етгида (1851 йил ) муҳаррам 
ой и н и н г аввойилида м ураққат рухсати берилди. Я н а улким , ҳамул 
ой и н и н г авохирида даргоҳи ол и й п ан оҳн и н г ихлосш иор ва ақидати 
осор мулозимларидин давлат ва иқбол тавом О та Н иёз маҳрам 
Эрон мамлакатининг олийжоҳ ф алак дастгоҳ волийси Муҳаммадшоҳ
34 6

---

қож орнинг муҳаббат ва вндод изҳори учун остон бўсулиғға юборгон 
элчисига амри олий мавжаби била элчи ю сунлуқ ҳамроҳ бўлуб 
Теҳрон вилояти ж онибиға азим ат кўргизди” .