Ўзбек диалектологияси

л а р и н и б е л г и л а ш г а ҳ а р а к а т қ и л и н г ( к а т е г о р и я — а н а л и з ) .
ТЕСТЛАР:
1. Қ ипчоқ лаҳжасида « -э/-а, -п, -и п /-ьш + шахс-сон қўшимчаси» 
моделида қандай категория ҳосил қилинади?
A. Равишдош шакли.
B. Ҳозирги замон давом феъли.
C. Келаси замон феъли.
Д. Ўтган замон феъли.
Е. Ўтган замон давом феъли.
2. -й ьш /-й и н , -айьш /-эй и н шакли қандай категория ҳосил қилади?
A. Истак майли.
B. Буйруқмайли.
C. Ш арт майли.

---

Д. Ўтган замон давом феъли
Е. Келаси замон феъли.
3. -в, -ув/-ўв кўриниши қанақа ф ам м атик категория ҳосил қилишда 
қатнашади?
A. Равишдош ясайди.
B. Сифатдош ясайди.
C. Ҳаракат номи ясайди.
Д. Ф еълни шахсли шаклини ҳосил қилади.
Е. Ҳолат феълини ясайди.
4. « -й -а /-э + турған» шакли қанақа грамматик категория ҳосил 
қилади?
A. Равишдош ҳосил қилади.
B. Сифатдош ҳосил қилади.
C. Ҳаракат номи ҳосил қилади.
Д. Келаси замон давом феълини.
Е. Ўтган замон феълини ҳосил қилади (катеф оия — анализ).
Талабалар учун мустақил топшириқлар
1. Ўз ш еван ги зд ан тўплаган м атер и ал и н ги з асоси д а кў п л и к 
қўшимчасининг қулланилиш чегарасини белгилашга ҳаракат қилинг.
2. Тўплаган манбангизга асосланиб, ўз шевангиздаги келиш ик, 
эгалик кўрсаткичлари ни ан и қлан г. У ларнинг қ и п ч о қ лаҳж асига 
муносабатини белгиланг.
3. Ўз шевангиздан йиққан манбангиздан феълнинг шахсли шаклини 
ажратинг.Уларни қипчоқ лаҳжаси билан қиёсланг.
4. Ўз шевангиз бўйича тўплаган манбангиздан феълнинг шахссиз 
шаклларини ҳосил қилувчи кўринишларини қипчоқ лаҳжаси билан 
қиёсан шарҳланг.
Фойдаланиш учун адабиётлар
1. 
Данияров X.
Опьгг изучения джекаюших диалектов в сравнении с 
узбекским литературньш язьжом. Т.: «Фан», 1975.
2. 
Ишаев А.
Қорақалпоғистондаги ўзбек шевалари. Т.: «Фан», 1977.
3. 
Тўйчибоев Б.
Ўзбек тилининг тараққиёт босқичлари. Т.: «Ўқитувчи», 
1996.

---