Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола


Бош миянинг ичида нима жойлашган?



Download 3,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/188
Sana25.02.2022
Hajmi3,4 Mb.
#273612
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   188
Bog'liq
АСАБ ВА РУҲИЯТ. ИБОДУЛЛАЕВ

 Бош миянинг ичида нима жойлашган?
Бош мия пўстлоғини нейронлардан иборат дедик. Уларнинг 
толалари бош миянинг ички қисмини ташкил қилади. Нейрон танаси 
кулранг тусга эга бўлса, унинг толалари оқ рангга эга. Нейрон толалари 
орқали импульслар ўтказиб турилади. Бироқ бош миянинг қоқ 
ўртасида экстрапирамидал система деб аталмиш тузилмалар мавжудки, 
улар ҳам инсон ҳаракати фаолиятини бошқаришда му ҳим аҳамиятга 
эга. Бу тузилмалар пўстлоғости ядролари деб аталади.


ЗАРИФБОЙ ИБОДУЛЛАЕВ
10
Улар ҳам кулранг тусда бўлади. Бу йирик ядро лар миллионлаб 
нейронлардан иборат. Уларда ҳаракат фаолиятида муҳим аҳамиятга 
эга бўлган бир қатор медиаторлар ишлаб чиқарила ди. Буларнинг 
ичида дофамин моддаси ўта аҳамият лидир. Агар дофамин моддаси 
етарли даражада ишлаб чиқарилмаса, Паркинсон касаллиги ривож-
ланади. Миянинг ички қисмида жойлашган бу ту зилмалар инсон ҳис-
туйғуларини белгилаб беришда ҳам муҳим аҳамиятга эга. Образли 
қилиб айтганда, бош мия пўстлоғи ақл-заковат, миянинг ички 
тузилмалари эса ҳиссиёт учун масъулдир.

 Мияча қандай вазифани бажаради?
Мияча калла суягининг орқа энса чуқурчасида жойлашган бўлиб, 
унинг асосий вазифаси тана мувозанатини бошқаришдир. Мияча ҳам 
худди бош мия ярим шарлари каби иккита ярим шардан иборат. Уни 
катта миянинг кичик укаси ҳам дейи шади. Миячанинг иккала ярим 
шари бир-бири билан бирлашган. Уларнинг бирлашган бу қисми 
чувалчанг деб аталади. Чунки у чувалчанг шаклига эга. Мияча ҳам худди 
бош мия катта ярим шарлари каби ташқи томондан пўстлоқ билан 
қопланган ва кулранг тусга эга. Миячанинг пўстлоқ нейронларидан 
чиқувчи нерв толалари унинг оқ моддасини ҳосил қилишда иштирок 
этади. Миячанинг оқ моддаси ичида жойлашган кулранг тусдаги 
тузилмалар мияча ядролари деб айтилади. Улар 4 жуфт бўлиб, тана 
мувозанати ва ҳаракатлар координациясини бошқаришда бевосита 
иштирок этишади. 
Тана мувозанати деганда, мияча фақат тўғри юриш учун жавоб 
бераркан, деб ўйламанг. Мияча зарарланганда оёқ-қўлларда фалаж-
ликлар бўлмаса-да, одамнинг бир маромдаги ҳаракат фаолияти 

Download 3,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   188




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish