Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

Савол: Тиббий психолог беморни КТ, МРТ ва бошқа текширувларга 
юбо ришга ҳақлими?
Жавоб: Албатта ҳақли! Тўғри ташхис қўйиш учун зарур бўлган ҳар 
қандай диагностика усул ларига беморни тиббий психологнинг ўзи 
юбо риши зарур. Масалан, бемордаги психоз (руҳий қўзғалиш) жигар 

---

АСАБ ВА РУҲИЯТ
167
зарарланиши сабабли ривожланди, дейлик. Бундай беморни кўрган 
тиббий психолог жигарни ультратовуш усули билан текширишга 
юборади, қонда ферментлар миқдорини аниқлайди ва ҳоказо. Шу йўл 
билан у психоз сабабини излаб топади ва уни бартараф этади. Агар 
беморга жигар фаолиятини яхшиловчи дорилар берилмаса, психозни 
ҳам бартараф этиб бўлмайди. Бу ерда терапевтлар ёрдами ҳам керак.
Савол: Психиатрнинг тиббий психолог дан нима фарқи бор?
Жавоб: Психиатр шахснинг кескин ўзгариши билан намоён бўлувчи 
руҳий бузилишларни даво лайди. Масалан, шизофрения ва суицид 
билан намоён бўлувчи руҳий касалликлар. Бундай бемор лар ўзига 
ва атроф-муҳитдагилар ҳаётига хавф со лиши мумкин. Психологик 
усулларни чуқур ўзлаш тирган психиатрлар ҳам психиатр, ҳам тиб бий 
психолог бўлиб ишлашади. Психиатрия тиб бий психологияга жуда 
яқин фандир. Тиббий психология физиология, неврология, психиатрия 
ва фармако логия негизида шаклланган фан. Албатта, тиббий 
психологиянинг илдизи умумий психоло гия га бориб тақалишини ҳам 
эсда тутиш лозим. 
Савол: Психоневролог ҳақида ҳам маълумот берсангиз.
Жавоб: Психоневролог – хулқ-атворнинг турли даражада бузилиш-
лари билан намоён бўлувчи касалликларни даволовчи врач. Масалан, 
невроз, истерия, психоз, фобия, депрессия ва ҳ.к. Демак, бир оз енгил 
ифодаланган руҳий бузилишларни психоневрологлар даволашади. 
Психиатрия бўйича махсус курсларни ва магистратурани тугатган 
мутахассислар психоневролог бўлиб ишлашади. Улар, асосан, психо-
неврологик диспансерларда фаолият кўрсати шади. Ҳозирда тиббий 
психология бўйича магистратурани тугатганларга ҳам психо невролог 
бўлиб ишлаш ҳуқуқи берилган.