Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

«Истерия» сўзи – юнонча «histeria» сўзидан олинган бўлиб, бачадон 
деган маънони англатади. Бу касаллик белгилари ҳақида қадимда кўп 
ёзилган ва истерияни авваллари бачадон функцияси билан боғлашган. 
Чунки уни асосан аёлларда кузатишган. Кейинчалик истерик 
бузилишлар эркак ларда ҳам аниқланган бўлса-да, унинг аввалги 
номи сақланиб қолган. Истерия неврознинг бошқа турлари каби кенг 
тарқалган касаллик.

---

ЗАРИФБОЙ ИБОДУЛЛАЕВ
48
Истерик невроз асосан ёшлик даврида, кўпроқ аёлларда кузати-
лади. Айни пайтда унинг келиб чиқишида хулқ-атворнинг болаликдан 
истерик тарзда шаклланиши катта аҳамият касб этади.

 Истерия қандай намоён бўлади?
Ортиқча таъсирланиш, ҳар нарсага ҳаддан таш қари эътибор 
бериш, мустақил фикрлай олмас лик, ортиқча ишонувчанлик, ранг-
баранг ҳис-туйғуларга берилиш истерия учун жуда хос белгилардир. 
Улар руҳан ва жисмонан заиф кишилар ҳисобланади. Кўпчилик 
истерик беморлар феъл-атвори худди болалар феъл-атворига ўхшаб 
кетади. Бундай бе мор лар учун атрофдагилар диққатини ўзига жалб 
этиш жуда хос. Истерик бузилишлар фақат невроз ларда эмас, балки 
психопатияларда ҳам кузатилади. Истерик невроз симптомлари 
аксарият ҳолларда хилма-хил касалликлар аломатларини эслатади. Шу 
боис ҳам истерияни «катта муғамбир» деб аташади. Истерияда барча 
ички аъзолар касалликларини эслатувчи белгиларни кузатиш мумкин. 
Аслида уларда ички аъзолар касалликлари аниқланмайди.
Пуэрилизм – болалар хатти-ҳаракатини эсла тувчи ҳолат бўлиб, 
катта ёшдагиларда кузатилади. Болаларга хос бўлган қилиқлар, 
боладек ингичка товуш чиқариб гапириш, кўзларни катта-катта қи-
либ очиш, киприкларни пирпиратиш, биров гапир ганда оғзини очиб 
туриш пуэрилизм учун жуда хос . Бемор шу қилиғи билан бошқаларнинг 
диққатини ўзига жалб қилади. 
