Зардуштийлик дини пайдо бўлиши ва таълимоти режа

ZARDUSHTIYLIK NEGIZIDA OLAMNING QARAMA-QARSHILIKLAR ASOSIGA QURILGANLIGI YOTADI:

• yaxshilik

• yorug’lik

• hayot

• yomonlik

• qorong’ulik

• o’lim

• Axura-Mazda

• Anxramaynyu

АХУРАМАЗДАГА СИҒИНИШ

АХУРАМАЗДА СИФАТЛАРИ

• “Ахурамазда деди: менинг номим – Сўровчидир, иккинчиси – Матлуб, учинчиси – Қудрат, тўртинчиси – Ҳақиқат, бешинчиси – Барча Ээгулик, саккизинчиси – Таълимот, тўққизинчиси – Мен муаллимман, ўнинчиси – Авлиёдирман, ўн биринчиси – Муқаддасман мен, ўн иккинчиси – мен Ахураман, ўз учинчиси – Қудратлидирман, ўн тўртинчиси – ёвуз эмасман, ўн бешинчиси – мен Толибдирман, ўн олтинчиси – барча нарсанинг ҳисобчиси, ўн еттинчиси – ҳар нарсани кўрувчи, ўн саккизинчиси – Асрагувчи ўзим, ўн тўққизинчиси – яратгувчи ўзим, йигирманчиси – мен Маздаман”.1 1 Авесто тарихий адабий ёдгорлик. Асқар Маҳкам таржимаси. –Тошкент: Шарқ, 2001,167- б.

ZARDUSHTIYLIKDA IMON 3 NARSAGA ASOSLANADI:

• Fikrlar sofligi

• So’zning sobitligi

• Amallarning insoniyligi

ТАЪЛИМОТ СИФАТИДА

АХУРАМАЗДА ЁРДАМЧИЛАРИ

АХУРАМАЗДА ЁРДАМЧИЛАРИ

АХРИМАН ТАРАФДОРЛАРИ

МАКОНЛАР

ХУДОЛАРИ

• Zardushtiylikda

• Suv

• Yer

• Olov

• Havo

ОЛОВГА МУНОСАБАТ

ҚУРБОНЛИК МАРОСИМИ (АСОСИЙ ПРЕДМЕТ БАРСМАН – НОВДАЛАР ДАСТАСИ)

• Бош коҳин-заутар
• хванана (хаома ўсимлигини майдалайдиган мутахассислар)
• фрабэрэтарлар (маросим ичимлигини тарқатувчилар)
• Атравахш (оловга қараб турувчи мутахассис)

• Хаума, инсон руҳини маросимга (намач-дуо) тўла йўналтирувчи муқаддас ичимлик,
• драунах (нон)
• мйазда (майиз ёки мевалар).

• Олов уйларида

• элементлар

БАЙРАМЛАРИ

• Зардуштийлик бир йилда ҳар бири беш кундан давом этадиган олтита байрамни белгилайди. Бу байрамлар орасида гоханвар – ҳар бири ўттиз кундан иборат бўлган 12 ойдан кейинги беш кунлик байрами асосий ўринни эгаллайди. Йилнинг 360 кунидан қолган кунлари хурсандчилик, диний маросимлар билан ўтказилар эди. Шундай қилиб янги йилнинг – Наврўзнинг яхши кириб келишига умид билдирилар эди.

КУН ҚИСМЛАРИ

INSONIYAT TARIXI

ЙИЛ БЎЛИНИШИ

ЗАРДУШТИЙЛИК ҒОЯЛАРИ

ZARDUSHTIYLIK DINI TARQALGAN DAVLATLAR.

• XII – VI asrlarda Markaziy Osiyo, Ozarbayjon, Eron va Kichik Osiyo xalqlari e’tiqod qilganlar.
• VIII asrda O’rta Osiyoga islom dini kirib kelib keng tarqalguniga qadar zardushtiylik mahalliy xalqlarning asosiy dini hisoblangan.

ZARDUSHTIYLIKKA E’TIQOD QILUVCHI DINIY JAMOALAR.

• Hindistonning Mumbay, Pokiston, Shri-Lanka, Buyuk Britaniya, Kanada, AQSH, Avstraliya va Eronning ba’zi hududlarida saqlanib qolgan.
• Eron Islom Respublikasida zardushtiylik diniga e’tiqod qilish qonun tomonidan ruxsat etilgan.
• Mumbayda zardushtiylarning madaniy markazi Koma nomidagi institut faoliyat olib boradi.
• Mumbayda homiy Dxalla raisligida dunyo zardushtiylari madaniyati fondi ishlab turibdi.
• 1960 yilda zardushtiylarning I umumjahon kongressi Tehronda o’tkazildi. Keyingi kongresslar Bombeyda o’tkazildi.

• E’tibor uchun
• tashakkur !