Zamonaviy texnologiyalar



Download 7,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet188/379
Sana07.07.2021
Hajmi7,04 Mb.
#111121
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   379
Bog'liq
kimyoni oqitishda zamonaviy texnologiyalar

Javob:  Bengal    olovlarini    hosil    qilish    uchun    yondiruvchi    va    yoqilg'i 
moddalarga    alangani    turli    ranglarga    bo'yaydigan    metallarning  tuzlari  
aralashtirilib    yoqiladi.Yondiruvchi    modda    sifatida    Bertolle    tuzi,    yonuvchi  
modda  sifatida    oltingugurt  va    ko‗mir,    rangli    alanga  olish    uchun    stronsiy, 
bariy,  kaliy,  natriy  va  litiy  kabi  metallarning  tuzlaridan  foydalaniladi.   
Masalan,  bariy tuzlari  alangani  yashil,  stronsiy tuzlari qizil,  kaliy  tuzlari  
binafsha,  natriy  tuzlari  sariq  rangga  bo‗yaydi.  Ana  shunday  aralashmalar  
shar,  silindr  yoki  piramida shaklida  presslanib,  ular  bilan  raketa  va  mushak  
quvurlari to'ldirilgan. 
 
Odatda  rassomlar  bir-biriga  qo'shish  yo‗li  bilan  o‗zlari  istagan  har  xil  
rangdagi    bo‗yoqlarni    hosil    qila    oladilar.    Shuning  uchun    agar    rassomlardan  
ko‗k    tusli    bo‗yoq    bilan    sariq    tusli  bo'yoq    bir-biriga    aralashtirilsa,    qanday  
bo‗yoq    hosil    bo‗ladi,    —  deb    so‗ralsa,    yashil    rangli    bo‗yoq  deb    aytishlari  
turgan  gap.  


148 
 
Fiziklar  ham  rassom  so‗zini  tasdiqlaydilar.  Lekin  kimyogarlar bu  javob  
noto‗g‗ri  ekanligini  tajriba  o‗tkazish  orqali  isbotlab berishlari  mumkin. Misol  
uchun,   bir   stakandagi   ko‗k   rangli  suyuqlik   bilan   ikkinchi   stakandagi   sariq  
rangli  suyuqlikni  bir vaqtda  ichida  rangsiz  suyuqlik  bo‗lgan  uchinchi  stakanga  
quyilsa,  yashil  emas,  balki,  tiniq  rangsiz  suyuqlik  hosil  bo‗ladi. 
Bu  hodisa  qanday  sodir  bo‗ladi?  
Javob:
 
Birinchi    stakandagi    suyuqlik    3—4    tomchi    lakmus    tomizilgan 
ishqorning    suyultirilgan    eritmasidir.    Ma‘lumki,    lakmus    indikator    bo‗lib,  
ishqoriy    muhitda    ko‗karadi.    Ikkinchi    stakandagi  suyuqlik    metiloranjga  
tomizilib,  hosil  qilingan  sariq  rangli ishqorning  suyultirilgan  eritmasidir.  
Uchinchi    stakandagi    rangsiz  suyuqlik    esa    xlorli    suv    edi.    Xlorli    suv  
rangsizlantirish  xossasiga ega  bo‗lgani  uchun,  lakmus  va  metiloranjning  har  
ikkalasini rangsizlantiradi.  Rang  yo‗qolishiga  sabab  xlor  bilan  suvning o ‗zaro  
ta‘sirida  ajralib  chiquvchi  atomar  kisloroddir: 
H
2
O + C1
2
 = HC1 + HC1O 
HC1O = HC1+ [O] 
H
2
O + Cl
2
 - 2HC1 + [O] 
 
Italiyada  mo‗jizaviy  „itlar g‗ori―  deb  nomlangan g‗or mavjud bo‗lib,  bu 
g‗orga  odam  kirsa hech  qanday  hodisa  ro‗y bermaydi, biroq  u  yerga  mushuk  
va  boshqa  mayda  hayvonlar  kirib  qolsa, tezda  nobud  b o ‗ladi.  Xo‗sh,  buning  
sababi    nimada?    Axir  dunyoda,    jumladan,  O‗zbekistonda    juda    ko‗p    qadimiy  
g‗orlar  bo‗la    turib    u    yerlarda    bunday    hodisalar    sodir    bo‗lmaydi-ku.  „Itlar  
g‗ori―ning  qanday  mo‗jizasi  bor?  Nima  uchun  bu  g‗orda it  nobud  bo‗ladi? 
Javob:
 
Ma‘lumki,  qadimiy  ko‗p  g'orlarning  pastki  qismlarida  uglerod  
(IV)  oksid  yig‗ilib  qoladi.  U  zaharsiz  bo'lsa  ham  nafas olish  uchun  yaroqsiz  
gaz  hisoblanadi,  undan  nafas  olgan organizm  —  kislorod  yetishmaslik  sababli  
nobud  bo‗ladi. 
Tekshirishlar    shuni    ko‗rsatdiki,    Italiyadagi    bu    g‗orning  ostonasi  
g‗orning  pastki  yer  qismidan  baland  ekan.Karbonat  angidrid  gazi  havodan  
1,5    marta    og‗ir    bo‗lgani  uchun    g‘orning    pastki    —    yer    qismidagi    havo  

Download 7,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   379




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish