Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
143 
- o‘quvchilarni o‘quv jarayonida tabiatga bo‘lgan qiziqishlarini doimiy ravishda 
bo‘lishini ta‘minlashi; 
- o‘quvchining tabiatga bo‘lgan qiziqishini mustaqil ravishda har-bir faslga ijodiy 
yondashgan holda kuchaytirishi; 
- pedagok va o‘quvchining hamisha hamkorlikdagi faoliyatini tashkilllanishi. 
Pedagogik texnologiyalar masalalari, muammolarini o‘rganayotgan o‘qituvchilar, 
ilmiy-tadqiqodchilar, amaliyotchilarning fikricha, pedogogik texnologiya - bu faqat axborot 
texnologiyasi bilan bog‘lq hamda o‘qitish jarayonida qo‘llanlshi zarur bo‘lgan TSO, 
kompyuter, masofali o‘qish yoki turli xil texnikalardan foydalanish deb belgilanadi. Bizning 
fikrimizcha, pedagogik texnologiyaning eng asosiy negizi bu o‘qituvchi va o‘quvchining 
belgilangan maqsaddan kafolatlangan natijaga hamkorlikda erishshlari uchun tanlangan 
texnologiyalarga bog‘liq deb xisoblaymiz, ya‘ni tabiatshunoslik darslarida maqsad bo‘yicha 
kafolatlangan natijaga erishishda qo‘llaniladigan har bir ta‘lim texnologiyasi o‘qituvchi va 
o‘quvchi o‘rtasida hamkorlik faoliyatni tashkil eta olsa, har ikkalasi ijobiy natijaga erisha 
olsa, o‘quv jarayonida o‘quvchilar mustaqil fikrlay olsalar, ijobiy ishlay olsalar, izlansalar, 
tabiat hodislarini tahlil eta olsalar, o‘zlari xulosa qila olsalar, o‘zlariga, guruhga, guruh esa 
ularga baho bera olsa, o‘qituvchi esa ularning bunday faoliyatlari uchun imkoniyat va 
sharoit yarata olsa, bizning fikrimizcha anashu o‘qitish jarayonining asosi hisoblanadi. 
Har bir dars, mavzu, o‘quv predmetining o‘ziga xos texnologiyasi bor. Shuningdek, 
tabiatshunoslik darsidagi pedogogik texnologiya - bu yakka tartibdagi jarayon bo‘lib, u 
o‘quvchining tabiatni qay darajada idrok etaolishidan kelib chiqqan holda bir maqsadga 
yo‘naltirilgan, oldindan loyihalashtirilgan va kafolatlangan natija berishiga qaratilgan 
pedagogk jarayondir. 
Boshlang'ich sinflarning tabiatshunoslik darslarida
 
maqsadni amalga oshishi va 
kafolatlangan natijaga erishish, ham o‘qituvchi, ham o‘quvchining hamkorlikdagi faoliyati 
hamda ular qo‘ygan maqsad, tanlangan mazmun, metod, shakl, vositaga, ya‘ni 
texnologiyaga bog‘liq. 
O‘qituvchi va o‘quvchining maqsaddan natijaga erishishida qanday texnologiyani 
tanlashlari ular ixtiyorida, chunki har ikkala tomonning asosiy maqsadi aniq: natijaga 
erishishga qaratilgan, bunda o‘quvchilarning tabiatga bo‘lgan muhabbati, guruh xarakteri, 
sharoitga qarab ishlatiladigan texnologiya tanlanadi. Masalan, natijaga erishish uchun 
bolalarni darsdan so‘ng yoki birio-bir kunda manzarali tabiat qo‘ynida sayl qildirish 
lozimdir, balki tabiatshunoslikka oid video lavhalar, tarqatma material, chizma va plakatlar, 
turli adabiyotlar, axborot texnologiyasi kerak bo‘ladi, bular o‘qituvchi va o‘quvchiga 
bog‘liq. 
Shu bilan bir qatorda boshlang'ich sinflarning tabiatshunoslik
 
o‘qitish jarayonini 
oldindan loyihalashtirish zarur, bu jarayonda o‘qituvchi o‘quv predmetining o‘ziga xos 
tamonini, joy va sharoitni, TSO ni, eng asosiysi, o‘quvchining imkoniyati va ehtiyojini 
hamda hamkorlikdagi faoliyatini tashkil eta olishini hisobga olishi kerak. Shundagina 
kerakli kafolatlangan natijaga erishish mumkin. Qisqacha qilib aytganda, o‘quvchini 
tabiatshunoslikning markaziga olib chiqishi kerak. 

---