“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR,
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE
KONFERENSIYASI
www
.
bestpublication.
uz
693
GEOGRAFIYA DARSLARINI OʻQITISHDA INNOVATSION YONDASHUVLAR
Madaminova Gulxayo Rajobovna
Xorazm viloyati Xazorasp tumani
22-son maktab, Geografiya fani o'qituvchisi
Ilm–fan, texnika va ishlab chiqarish sohalari jadal rivojlanib borayotgan hozirgi kunda
jamiyat ravnaqi zamon talablariga javob beradigan mutaxassislarning zamonaviy axborot
texnologiyalaridan qaydarajada foydalana olishiga ham bogʻliq. Bu, oʻz navbatida, maktab
oʻqituvchilarining ham zimmasiga darslarning
samaradorligiga erishish, ularning sifati va
mazmundorligini taʼminlash, maktabdagi oʻquv mashgʻulotlari jarayonida oʻquvchilarning
bilim, koʻnikma va malakalarini yuqori darajada egallashlariga koʻmaklashish kabi yuksak
masʼuliyatni yuklaydi.
Hozirgi kun taʼlimi ham oʻqituvchilardan darslarni oʻqitishda zamonaviy yondashuvni
talab qilmoqda. Bugun oʻquvchini anʼanaviy, bir xil qolipdagi darslar bilan sinfda ―mixlab‖
oʻtirishning iloji yoʻq, ularni darslarga qiziqtirish ancha qiyinlashgan.
Chunki atrof-muhitda oʻquvchini chalgʻitadigan axborotlar koʻp, ular oʻqituvchidan
koʻra axborot-kommunikatsiya texnikalaridan koʻproq foydalanish imkoniyatiga ega,
dunyoda boʻlayotgan voqea-hodisalardan tezroq xabardor boʻladilar. Darslarda ilgʻor
pedagogik texnologiyalarni qoʻllash
bilan birga, internet saytlaridan samarali foydalanish,
darslikdan tashqari yangi maʼlumotlarni tezkor yetkazish ham oʻqituvchi mahoratini
belgilashda asosiy omil boʻlib bormoqda.
Shu bilan birga, darslarni tashkil etishda
ilmiylikka, oʻquvchilarni mulohaza va munozaraga chorlaydigan jarayonni tashkil etish
oʻqituvchidan katta bilim, tajriba, mahorat hamda izlanuvchanlikni talab etadi.
Oʻquvchilarni oʻz
fikrini ilgari suradigan, mustaqil fikrlaydigan, tashabbuskor
boʻlishlariga imkoniyat yaratish, ularni oʻz qiziqishlari boʻyicha yoʻnaltirish yaxshi samara
beradi. Xato fikr bildirib oʻqituvchidan dakki eshitgan oʻquvchida keyinchalik oʻz
fikrini
erkin bayon eta olmaslik holati yuzaga keladi. Har qanday holatda ham oʻquvchi bildirgan
fikr oʻqituvchi tomonidan ragʻbatlantirilsa, xato va kamchiliklari tushuntirib borilsa,
oʻquvchi oʻz mulohazalari va fikrlari bilan oʻrtoqlashishdan choʻchimaydi. Shu bilan birga,
shunday imkoniyat yaratib bergan ustozdan minnatdor boʻladi, u oʻrgatayotgan fanni ham
sevib oʻqiydi, ustoz va oʻquvchi oʻrtasida samimiy munosabat yuzaga keladi. Baʻzi
oʻquvchilar ayrim fanlarni oʻqituvchini hurmat qilgani uchun oʻqiydi, sababi oʻsha
oʻqituvchi oʻzining bilimi, muomalasi, mahorati bilan oʻquvchilar koʻnglidan joy olgan.
Oʻquvchining psixologik holatini toʻgʻri baholay olish uni fanga
qiziqtira olishda muhim
omil hisoblanadi. Mana shunday holatlarga pedagogik faoliyatim davomida juda koʻp duch
kelganman.
Maʼlumki, dunyoviy bilimlarni egallashda barcha fanlar qatorida geografiyani
oʻrganish ham zarurat hisoblanadi. 2020-2021-oʻquv yilidan boshlab oliy taʼlimda
geografiya fanidan kirish imtihonlarining topshirilishi ham mazkur fanning zamonaviy ilm-
fandagi oʻrni beqiyosligini, respublikamiz iqtisodiy hayotida zaruriy yoʻnalishlaridan biri