Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
242 
sezilmaydi. Uch komponentni birgalikda qo‘shib aralashtirsak kraxmal ko‘k tusga kiradi. 
Sababini esa talabalar o‘zlari izohlab berishlsri lozim. Bu qisman izlanuvchanlikdir. 
Izlanuvchanlik metodi mustaqil ishlash, mustaqil izlanishning bir turi bo‘lib hisoblanadi. 
O‘quvchi nazariy bilimlar to‘g‘riligini amalda sinab ko‘radi. Masalan, eksperimental 
masalalar yechishda bu metoddan foydalaniladi. Klassifikasiyalash asosiy xarakterga (nisbiy 
xarakter) ega. Amaliyotda metodlarning bir nechtasidan bir vaqtda foydalaniladi. Ular 
o‘zaro bog‘liqlikka ega. Klassifikasiyada har xil holatlar asosiy belgi sifatida qabul qilinadi. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
243 
BOSHLANG„ICH SINFLARDA MATEMATIKA DARSLARINI ZAMONAVIY 
METODLAR ASOSIDA TASHKILLASH 
 
Zairova Karomatxon Uralovna 
Qashqadaryo viloyati, Nishon tumani 
13-maktab boshlang'ich sinf o'qituvchisi 
 
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga matematikadan samarali ta‘lim berilishi uchun 
o‘qituvchi boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish metodikasini egallab, chuqur 
o‘zlashtirib olmog‘i lozim. 
Respublikamizda mustaqillikning dastlabki kunlaridan boshlab jamiyatni isloh qilish 
va yangilash jarayonining eng muhim bug‘ini jamiyatdagi demokratik o‘zgarishlarning, 
iqtisodiyotni 
barqaror 
rivojlantirishning, 
respublikaning 
jahon 
hamjamiyatiga 
integratsiyalashuvining zarur va majburiy sharti sifatida ta‘lim sohasini isloh qilish siyosati 
izchillik bilan amalga oshirilmoqda. Bugungi kunda Kadrlar tayyorlash milliy dasturi yosh 
avlodga uzluksiz ta‘lim berish va uni tarbiyalash jarayonini yaxlit qamrab oladigan yagona 
ta‘lim tizimi hisoblanadi. Ta‘lim tizimining har bir bo‘g‘ini alohida o‘ringa ega. 
Boshlang‘ich ta‘limni takomillashtirish hozirgi kunning dolzarb vazifalaridan biri 
hisoblanadi. Ma‘lumki, boshlang‘ich ta‘lim fanlari orqali o‘quvchilarning umuminsoniy va 
axloqiy ko‘nikmalari, dastlabki savodxonlik malakalari shakllantiriladi. Ta‘lim jarayoni 
bolaning mantiqiy tafakkur qila olish salohiyatini, aqliy rivojlanishini dunyo qarashini, 
o‘zo‘zini anglash, jismoniy sog‘lom bo‘lishga, milliy urf-odatlarni o‘zida singdirishga, 
mamlakatimiz boyliklarini ko‘z-qorachig‘iday asrashga, tabiatga ongli munosabatda 
bo‘lishga o‘rgatadi. O‘quvchi maktabga kelgan dastlabki kunidan boshlaboq o‘qishga havas 
qo‘yishi savodli o‘qishi, dastlabki amallarni to‘g‘ri bajarishga o‘rgatishi kerak o‘qish inson 
hayotida muhim ahamiyatga ega. 
Matematika fani inson aqlini charxlaydi, diqqatini rivojlantiradi, ko‗zlangan maqsadga 
erishish uchun qat‘iyat va irodani tarbiyalaydi, algoritmik tarzda tartib-intizomlilikka 
o‗rgatadi va eng muhimi, mulohaza yuritish, muammolarni hal qilish, innovatsiyalarga 
chorlaydi hamda tafakkurni kengaytiradi. Muhtaram Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev 
ta‘kidlaganidek: ―Matematika hamma fanlarga asos. Bu fanni yaxshi bilgan bola aqlli, keng 
tafakkurli bo‗lib o‗sadi, istalgan sohada muvaffaqiyatli ishlab ketadi‖. 
Boshlang‘ich ta‘lim metodikasi o‘qitish vositasi sifatida mavjud didaktik o‘yinlar 
mantiq ilmi va matematik nuqtai nazaridan mazmunan yetarli emasligi tufayli didaktik 
o‘yinlardan foydalaniladi va o‘rganilgan materialni faqat mustaxkamlash vositasi sifatida 
foydalaniladi. 
Matematika boshlang‘ich ta‘lim metodikasining predmeti quyidagilardan iborat: 
1.Matematika o‘qitishdan ko‘zda tutilgan maqsadni aniqlab asoslash (nima uchun 
matematika o‘qitiladi, o‘rgatiladi) 
2. Matematika o‘qitish mazmunini ilmiy ishlab chiqish (nimani o‘rgatish) bir tizimga 
keltirilgan bilimlar darajasini o‘quvchilarining yosh xususiyatlariga mos keladigan qilib 
qanday taqsimlansa, fan asoslarini o‘rganishda izchillik ta‘minlanadi, o‘quv ishlariga o‘quv 

---