54
Gazbeton tarkibini hisoblash
Gazbeton tarkibini hisoblashda
qumtuproqli komponent va
bog‘lovchi modda (sement yoki aralash bog‘lovchi) miqdorlari orasidagi
munosabat beriladi. Bu kattalik odatda 1,5 dan 3 gacha bo‘ladi.
Aralash bog‘lovchidagi ohak miqdori (og‘irlik bo‘yicha) 50% dan
ko‘p bo‘lmaydi.
V/T kattaligi standart konus bilan aniqlanuvchi qorishma
oquvchanligi bo‘yicha o‘rnatiladi. 400 va 500 markali gazbetonlar uchun
qorishma oquvchanli odatda qorishma harorati 40-45
0
S da 22-24 sm ni,
600 va 700 markalar uchun 35-40
0
S haroratda 20-22 sm ni tashkil qiladi.
1m3 gazabetonga ketadigan harajat
10-jadval
Gazabeton zichligi
Sement m-500,kg
Qum,kg
1
300 kg/m
3
270
0,0
2
400 kg/m
3
360
0,0
3
500 kg/m
3
430
0,0
4
600 kg/m
3
382
160
5
700 kg/m
3
426
210
6
800 kg/m
3
470
260
7
900 kg/m
3
520
300
8
1000 kg/m
3
565
350
Xom ashyo materiallariga sexning bo‘lgan talabi
11-jadval
№ Material nomi
O‘lcho
v
birligi
Material sarfi
yilda
sutkada
Smenad
a
soatda
3 Sement
t
52190
199,1
66,36
8,2
4 Qum
t
3131,4
11,95
3,98
0.49
6 Suv
m
3
3566
13,57
4,5
0,56
7 Alyumin
pudrasi
hosil
qiluvchi
t
55,3
0.21
0.1
0.56
Ishlab chiqarishning texnologik jarayoni
Yuqori g‘ovak issiqlik izolyatsiya materiallarini olish usullari
55
Turli issiqlik izolyatsiya materiallari ishlab chiqarishda yuqori
g‘ovak tuzilishga ega bo‘lgan quyidagi usullar qo‘llaniladi.
Gaz hosil qilish usuli – u asosiy xom ashyoga maxsus gaz hosil
qiluvchilarni qo‘shish yo‘li bilan g‘ovak materialdan gaz ajralib
chiqishiga asoslangan.
Ko‘pik hosil qilish usuli– g‘ovaklashtiriluvchi materialga ko‘pik
hosil qiluvchi – sirt faol moddalarni qo‘shish bilan suyuqlik, odatda suvni
sirt tortishishini pasaytirishga asoslangan.
Yuqori miqdordagi suv bilan qorishtirish usuli. Usulni mohiyati
qoliplangan massalar olishda katta miqdorda suvni qo‘llashga
asoslangan, bu usul bilan tayyorlangan materiallarni
quritish jarayonida
keyinchalik suvni bug‘lanishi bilan materialda g‘ovaklar hosil bo‘ladi.
Mexanik dispergatsiya usuli sochiluvchan issiqlik izolyatsiya
materiallarini tayyorlashda ishlatiladi, masalan diatomitni maydalash va
asbestni titishda. Odatda bu boshqa usullarda yordamchi usul bo‘lib
xizmat qiladi.
Tolasimon o‘zak(karkas)ni yaratish usuli - mineral va shisha paxta
hamda fibrolitda yuqori g‘ovak tuzilmani
yaratish uchun asosiy usul
hisoblanadi. U boshqa materiallarda, masalan o‘z tarkibini asbest yoki
yog‘och tolaga ega materiallar g‘ovakligini hosil qilishda sezirarli
ahamiyatga ega.
Mineral va organik xom ashyoni qizdirish yo‘li bilan ko‘pchitish
usuli g‘ovaklardagi havoning kengayishi, yoki kimyoviy bog‘langan
namlikning bug‘lanishida hosil bo‘lgan
suvli par hisobiga material
hajmining oshishiga asoslangan. Bunday usul bilan ko‘pchitilgan
vermikulit va perlit olinadi, hamda natural probkani kislorodsiz muhitda
qizdirish yo‘li bilan ham issiqlik izolyatsiya mahsulotlarni olinadi.
Yonuvchi qo‘shimchalar usuli– yuqori g‘ovak keramik mahsulotlar
ishlab chiqarishda qo‘llanilib, bu mahsulotlarni pishirishda organik
qo‘shimchalar yonishiga asoslangan.
Karbonat xom ashyoni kimyoviy qayta ishlash usuli –
dekorbonizatsiya va qayta kristallanishga asoslgan bo‘lib, materiallarda
yuqori g‘ovakni hosil qiladi.
G‘ovak hosil qilish usullaridan tashqari materiallarni g‘ovakk
kattaligi va xarakteri bir qator texnologik sharoitlarga bog‘liq: xom ashyo
shixtasini tarkibi,
mahsulotni qoliplash usuli, g‘ovak betonlar ishlab
chiqarishda bog‘lovchi moddalar gidratatsiyasi sharoitlari, sun’iy mineral
tola olishda aerodinamik va termodinamik omillar.
56
Issiqlik izolyatsiya materiallari ishlab chiqarishda muhim masala –
bu stabilizatsiyadir, ya’ni u yoki bu usul bilan erishilgan yuqori g‘ovak
tuzilishni mustahkamlash. Bunga asosan quritish, bug‘lash, kuydirish va
issiqlik bilan qayta ishlashning boshqa turlari bilan erishiladi. Quritish
yo‘li bilan bir qator tolasimon issiqlik izolyatsiya
mahsulotlarda yuqori
g‘ovak tuzilish mustahkamlanadi, masalan yog‘och tolali va torfli
izolyatsion plitalar.
Issiqlik va namlik bilan qayta ishlov, asosan avtoklavlarda g‘ovak
betonlar va asbest ohakli-silikat materiallar,
masalan vulkanit
buyumlarda yuqori g‘ovak tuzilishni ta’minlaydi.
Kuydirish diotomit va perlit massalardan tuzilgan issiqlik
izolyatsiya
keramik
buyumlarida
yuqori
g‘ovak
tuzilishni
mustahkamlaydi, mahsulotlarga mustahkamlik, suvga chidamlilik va
boshqa texnik xususiyatlarni beradi.
Yuqorida qayd etilgan va juda keng tarqalgan issiqlik bilan ishlov
berish
usullardan tashqari, alohida issiqlik izolyatsiya materiallarini
ishlab chiqarishda boshqa, kam tarqalgan usullar ham mavjud. Masalan,
g‘ovak shisha (ko‘pik shisha) ishlab chiqarishda texnologiyaning yakuniy
bosqichi - bu yumshatishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
