Замонавий узлуксиз таълимни рақамлаштириш: педагогика соҳасида

Ключевые слова. 
цифровые технологии, ИКТ, дистанционное 
обучение, мультимедиа, приложения, электронные ресурсы
. 
Hozirgi zamonda nafaqat iqtisod va siyosatda, balki to’la ob’еktiv 
jarayon sifatida namoyon bo’lgan ta’limda ham globallashuv an’analariga 
e’tibor bеrilmoqda. Bunga yangi axborot tеxnologiyalarining kеng 
tarqalishi va yaxshi o’zlashtirilishi orqali erishilmoqda. Raqamlashtirish 
jarayonida ta’limni globallashtirish, yagona «o’qitish tili» ning mavjud 
emasligi muammosi turibdi. Shunga ko’ra, yagona kontsеptsiya doirasida 
turli ta’lim muassasalarini muvofiqlashtirish uchun maxsus loyihalar 
ishlab chiqilmoqda. 

---

592 
Shulardan namuna sifatida elektron o’quv-uslubiy majmuaning 
tuzilishi va tarkibi haqida to’xtalib o’tamiz. Bugungi kunda sifatli elektron 
o’quv-uslubiy majmua va uning mazmunini aniqlovchi elektron darslik, 
qo’llanma va uning tashkil etuvchilariga qo’yilgan uslubiy, dasturiy va 
texnik talablar shakllangan. Quyidagi tashkil etuvchilarni o’zida jamlagan 
majmua nisbatan to’liq, deb hisoblanadi [1, 12-b.]:
-
kursga annotatsiya (so’z boshi), unda nashr haqida, kimlarga 
mo’ljallanganligi, unda nimalar mavjudligi haqida qisqacha ma’lumotlar 
berilgan bo’ladi;
-
ishchi dastur, u mutaxassislikning Davlat ta’lim standartlari 
asosida, shu fan bo’yicha namunaviy dastur (agar u mavjud bo’lsa) asosida 
shakllangan bo’ladi. O’quv fanining ishchi dasturi umumiy holda quyidagi 
bo’limlarni o’z ichiga olishi kerak: o’quv fanining maqsad va vazifalari, 
fanning nazariy va amaliy bo’limlarining mazmuni, nazorat va kurs ishlari, 
topshiriq va masalalar, yakuniy nazorat (sinov yoki imtihon) uchun 
savollar ro’yxati, fanning o’quv-uslubiy ta’minoti; 
- fanni o’rganishni boshqarish (mustaqil ish uchun uslubiy
ko’rsatmalar), u o’z ichiga nazariy materiallarni mustaqil o’rganish va 
amaliy topshiriqlarni bajarish bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar, o’quv 
materiallarini berilgan darajada o’zlashtirishning to’g’ri texnologiyasi 
bo’yicha, butun elektron o’quv-uslubiy majmuaning materiallari, asosiy 
va qo’shimcha adabiyotlardan to’g’ri foydalanish va almashtirish bo’yicha 
talabalar uchun ko’rsatmalarni qamrab oladi; 
- o’quv qo’llanmasi, u o’zida fanning nazariy va amaliy materiallari 
bayonini jamlaydi. U albatta ishchi dastur va uslubiy chegaralar (modul, 
qism, o’quv birliklari) ga mos kelishi kerak; 
- praktikum, o’quv qo’llanmasini o’rganishdan hosil qilingan nazariy 
bilimlarni 
mustahkamlashning ko’nikma va malakalari uchun 
mo’ljallangan, topshiriqlarni bajarish namunalari va nisbatan ko’p 
uchraydigan xatoliklar tahlilini o’zida jamlagan bo’lishi kerak; 
- testlar, talabalar tomonidan o’quv materialini nazariy va amaliy 
o’zlashtirish natijalari va borishini tekshirish uchun nazorat; 
- ma’lumotnoma (spravochnik), fan bo’yicha berilgan, jadvallar, 
ta’riflar, izohli lug’atni o’z ichiga jamlaydi; 
- kursning elektron kutubxonasi, audio, video materiallari, ta’limning 
Internet-resurslari bilan to’ldirilgan oddiy xrestomatiya tarzida bo’lishi 
mumkin. 
Bular dasturiy-texnik, shuningdek, uslubiy qiyinchiliklar bilan 
bog’liq. Shunday qiyinchiliklarni bartaraf etish maqsadida axborotning 

---

593 
ta’limiy muhiti quyidagi sxеmada ko’rsatilganidеk, ta’lim jarayonlarini 
o’zaro bog’langan holda amalga oshiradi (1-rasm).