Замонавий узлуксиз таълимни рақамлаштириш: педагогика соҳасида

Мавзуга оид адабиётларнинг таҳлили (Literature review). 
Китобхонларни 
мустақил 
ўқув 
эҳтиёжи 
ва 
қобилиятини 
шакллантириш – барчанинг эътиборини жалб этадиган муаммолардан 
бири бўлиб, уларни ҳал этишнинг аҳамияти барча учун шубҳасиздир, 
ечиш йўлларини эса ихтиёрий саводли инсон ўз тажрибасидан келиб 
чиқиб таклиф этиши мумкиндир. Аммо буларнинг барчаси бундай 
ҳолатларда бўлгани каби тадқиқотчининг қийинчиликларини нафақат 
енгиллаштирмайди, балки қийинчиликларни янада оғирлаштиради 
ҳам: муаммо одатийга айланади, одатий осон бўлиб туюлади, аммо 
ҳал этилмаганлигича қолади. Тадқиқотчи учун ушбу “осон” одат 
инерциясини енгиб (жумладан, ўзининг ҳам) ечимни топиши учун 
ирода кучи, фикрлар жамланганлиги, баъзан эса “соғлом ақлга 

---

500 
қарши”... - “мураккаблаштириш”га тўғри келади. Болани китобга 
ўргатиш жараёни кўпгина манбаларда бир неча бор ва етарлича бир 
хилда ифодаланган бўлганлигида мураккаблаштириш керакми?... 
Икки мисолни қиёслаймиз: 
“Она ўғлига китоб ўқияпти. Ўғли ҳали жуда кичик. У ўзи 
ўқишни ўргангунигача йиллар ўтади. Аммо у онаси ҳикоя 
қилаётганига қандай ҳаяжон билан қулоқ солади, сеҳрли саҳифаларга 
қандай қизиқиш билан назар солади. Улкан мўжизали дунё унинг 
олдида намоён бўлади ва бола сеҳрлангандек тинглайди. Шу тариқа 
инсон ҳаётига китоб кириб келади...”[2]. 
Демак, таъкидлаш жоизки китоб – инсонни улуғлайдиган, унда 
маънавият ва маърифатни шакллантириб, комил инсон даражасига 
етиб боришида муҳим тарбиявий кучга эга. Китоб икки дунё 
саодатига йўллайдиган йўлбошчи. Китоб дурбин мисоли узоқни кўра 
олади, ҳисоблагич сингари турли масалаларга ечим топади, оғир 
кунда ёғду сочиб, йўлимизни ёритади. Ҳаёт тўсиқларини енгиб 
ўтишимизда ёрдам беради, ҳар онда донишмандларнинг билим 
хазинасидан ошно этади. Инсон учун озуқа қанчалик муҳим бўлса, 
унинг ақлий ва ахлоқий тараққиётида ҳам маънавий озуқа жуда 
муҳим. Ёшларнинг маънавий оламини бойитишда, катта орзу- 
мақсадлар сари етаклашда у бебаҳо воситачидир. Китоб 
инсониятнинг энг бой хазинаси, билим булоги. У инсонни яхшиликка 
ўргатиб, ёмонликдан қайтаради.