Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

6.5.3.20. Гидробиология 
Гидробиология сувдаги ҳаёт тўғрисидаги фан, унинг мақсади ва вазифалари, гидробиологиянинг 
ривожланиш этаплари, унда рус олимлари К.М.Бэр, И.Л.Данилевский, О.А.Гримм, Н.М.Книпович,
К.М.Дерюгин, С.А. Зернов, В.И.Жадин, Г.Г.Винбергларнинг турли денгизлар ва ички сувларда ўтказилган 
тадқиқот натижалари, Марказий Осиёда ва хусусан Ўзбекистонда А.М.Музаффаров (сув ўсимликлари), 
А.М. Мухаммадиев (қисқичбақалар), З.Иззатуллаев (сув моллюскалари) А.Эргашев (сув ўтлари), 
А.А.Амонов ва Ғ.К.Комиловларнинг (балиқлар) ва В.Ф.Гурвичнинг (гидробионтлар) тадқиқотлари хусусида 
тушунчалар. Гидробиология фанининг мақсади, вазифалари, ривожланиш тарихи ва бошқа фанлар билан 
алоқаси. Гидробионтларнинг яшаш шароити. Ернинг сув қобиғи. Популяция. Биоценоз, Экотизимлар. Сув 
мавжудотларининг сув хавзаларига мослашуви. Планктон, нейстон, нектон организмлар, бентос 
организмлар. Сув хавзаларидаги ҳаёт, экологик омиллар ва гидробионтларнинг ўзаро муносабати. 
Гидробионтлар ва сувда эрийдиган тузлар, муаллақ моддалар, кислота етишмаслига мослашиш. 
Хароратнинг гидробионтлар ҳаётида аҳамияти. Гидробионтлар ҳаётига рН ва нурларнинг таьсири. 
Гидробионтлар комплекс муҳит омилларининг таьсири ва сув ҳавзаларининг биологик маҳсулдорлиги.
6.5.3.21. Популяциялар экологияси 
Экологияда популяция тушунчаси. Популяциянинг статик курсаткичлари. Популяциянинг умумий 
сони ва зичлиги, биологик (ёш ва жинсий) тузилиши. Особь ва популяцияларнинг фазо буйича таркалиши. 

---

Хайвонлар популяциясининг этологик тузилиши. Популяциянинг асосий динамик таърифи, тугилиш, нобуд 
булиш. Популяциянинг усиши, усиш темпи. Популяциянинг дойимийлиги, гомеостаз.
6.5.4. Ихтисослик фанлари
6.5.4.1. Саноат ва шаҳар экологияси 
Саноат ва шаҳар экологияси ўқув курсининг мақсад ва вазифалари. Саноат экологияси. Саноат 
экологияси тушунчаси, таснифланиши ва ўзига ҳос ҳусусиятлари. Саноат зоналарини экологик вазиятини 
яхшилаш. Саноатлашув ва унинг экологик оқибатлари. Саноат чиқиндилари ва уларни қайта ишлаш. Саноат 
ва шаҳар экологияси. Шаҳар ва саноат зоналарини кўкаламзорлаштириш. Техноген ландшафтларни 
оптимизациялаш. Саноат корхоналари чиқиндиларининг руҳсат этилган меъёрий кўрсаткичлари.
Саноат корхоналарида ишлаб чиқаришни, қишлоқ хўжалигида ва энергетика соҳасини 
экологиялаштириш зарурияти, иқтисодиётни экологиялаштириш орқали экологик зиддият, инқирозларни 
бартараф этиш, саноат корхоналарида кам чиқиндили ва табиий ресурсларнинг тежамкорлигини 
таъминлайдиган технологияларни ривожлантириш; Саноат корхоналарида хом-ашёлардан фойдаланишнинг 
комплекс режасини шакллантириш ва уларни бошқариш;
Шаҳар экологияси. Шаҳар тушунчаси, таснифланиши ва ўзига хос хусусиятлари. Шаҳарсозликда 
экологик талаблар. Шаҳарларни турли экологик зоналарга ажратиш. Урбанизация жараёни ва унинг 
оқибатлари. Шаҳарларни ривожлантиришнинг экологик жиҳатлари. Шаҳарлар атмосфераси, суви, 
тупроқларининг ифлосланиши ва уларни муҳофаза қилиш чора-тадбирлари. Атмосфера ҳавосининг 
ифлосланиши ва муҳофазаси. Шовқин. Шаҳар тупроқларининг ифлосланиши ва уларни муҳофаза этиш. Сув 
муаммолари ва улардан оқилона фойдаланиш. Маиший чиқиндилар ва уларни утилизация қилиш. Шаҳарда 
экологик муносабатларни тартибга солиш.