Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti mamadjanova ma

O`rinlashtirishlar. Ta’rif: k elementdan m elementli
takrorlanadigan o`rinlashtirishlar deb, k elementli toplamning m elementidan tuzilgan va uzunligi m ga teng bo`lgan kortejga aytiladi.

73

Ta’rifdan ko`rinadiki, k elementdan m elementli takrorlanadigan ikkita o`rinlashtirisning biri ikkinchisidan yo elementlari tarkibi bilan, yoki ularning joylashish tartibi bilan farq qiladi.

Yuqorida 3-masalaning yechimida ko`rsatilgan ikki xonali 77, 73, 76, 37, 36, 33, 67, 66, 63 sonlari biri ikkinchisidan, yo elementlari tarkibi bilan (73 va 76) yoki ularning joylashish tartibi bilan (73 va 37) farqlangani uchun uchta elementdan ikki elementli takrorlanuvchi o`rinlashtirishga misol bo`ladi.
Biz yuqorida 7, 3 va 6 raqamlaridan foydalanib nechta turli xil ikki xonali son tuzish mumkinligi haqidagi savolga 3-masalada javob bergan edik. Uni umumlashtirib, berilgan k elementli to`plamdan har biri m elementdan iborat bo`lgan nechta turli o`rinlashtirishlarni tuzish mumkinligini aniqlaymiz.
X to`plam k elementni o`zida saqlasin.Ulardan m elememntli turli kortejlarni tuzaylik.Bu kortejlar m ta ko`paytuvchini o`zida
saqlovchi to`plamni tashkil qiladi. Ko`paytma qoidasiga asosan ga
teng. Demak k elementli X to`plam elementlaridan tuzilgan m o`rinli kortejlar soni ga teng bo`ladi. Kombinatorikada bunday kortejlarni k elementdan m elementli takrorlanadigan o`rinlashtirishlar deyiladi.
Ularning soni bilan belgilanadi. formulani qo`llab 7,3 va 6 raqamlaridan foydalanib nechta ikki xonali sonni tuzish mumkinligini oson hisoblash mumkin. Bu yerda so`z uchta elementdan ikki elementli takrorlanadigan o`rinlashtirishlarni tuzish

to`g`risida ketayotganligi uchun bo`ladi.

Ko`p hollarda shunday kombinatorik masalalar uchraydiki,
ularda	berilgan k elementli		to`plamdan m uzunlikka ega bo`lgan
kortejlar sonini		elementlar takrorlanmaydigan holda, topish talab
etiladi.	Bunday	kortejlar k	elementdan m elementli takrorsiz

o`rinlashtirishlar deb nomlanadi.