Z. T. M s h m o V a

bilishga  qaratilishi  kerak.  Biroq  ayni  vaqtda  psixolog  mak­
tabgacha tarbiya  muassasasida  biror faoliyatga layoqati  —  qo- 
blliyat  nishonalari  unib  chiqayotgan  bolalarni  aniqlashga, 
Ularning  rivojlanishini  kuzatishga,  maxsus  dastur  asosida 
individual  ish  olib  borishga  o ‘z  e’tiborini  qaratishi  lozim.
3. 
Uchinchi  guruh  murojaatlariga  bola  xulqidagi  salbiy 
Xislatlar  tufayli  paydo  bo‘lgan  xavotirlar  kiradi.  Bunda  ota- 
onalar  asosan  bolalarning  tajavuzkorligi,  tortinchoqligi,  xa- 
yolparastligi,  his-hayajonga  beqarorligi,  asabiylashuvchanligi 
yuzasidan  murojaat  qiladilar.  Bir  narsa  kishini  tashvishga 
soladiki,  bunday murojaatlar soni tobora ortib bormoqda.  Bo­
lalar  xulqidagi  og‘ishishlar  asosida  yotgan  sabablarni  psi­
xologlar  3  turkumga  ajratadilar:
a) 
ota-onalarning  bola  ruhiy  rivojlanish  qonuniyatlarini 
bilmasligi.  Rivojlanish qonuniyatlarini bilmaslik oqibatida ota- 
onalar  bolalarga  ularning  yoshiga  mos  bo‘lmagan  talablarni 
qo'yadilar,  «beboshlik»  davrlaridagi  xususiyatlami  esa  xulq- 
Itvordagi  og‘ishish  deb  baholaydilar.  Bunday  holda  psixolog 
bola  ruhiy rivojlanish xususiyatlarini  yotig‘i bilan ota-onalarga 
tushuntirib qo‘yishi, ularga bola bilan bo‘lgan muloqot uslubini