Z. T. M s h m o V a

1.9.  Psixolog  ishining  bolalar  muassasalariga 
ko‘ra  xususiyatlari
Psixologlaming  ta ’lim  tizimida  faoliyat  ko‘rsatib  ke- 
layotganlariga  ancha bo‘ldi.  Biroq hozirgacha  ham  ko‘pchilik 
bu soha mutaxassislari ishiga biroz shubha bilan qarashmoqda.. 
Bunga  m a’lum  m a’noda  psixologlaming  o ‘zlari  ham  aybdor. 
Ular  o ‘z  faoliyatlarining,  o ‘z  yordamining  qanchalik  muhim- 
ligini, yosh avlodni barkamol insonlar qilib voyaga yetkazishda 
ularning ishtiroki juda zarur ekanligini ko‘rsatib,  ifodalab bera 
olmayaptilar.  Buning  asosiy  sabablaridan  biri,  bizning  fik- 
rimizcha,  psixologlaming  o ‘z  faoliyatida  ta’lim-tarbiya  muas- 
sasalari xarakterli  xususiyatlariga yetarlicha e’tibor bermayot- 
ganliklari,  muassasaning  o ‘ziga  xos  xususiyatlariga  moslasha 
olmayotganliklaridadir.
Turli  yoshdagi, jinsdagi  m a’lumot  va  e’tiqod  darajasidagi 
odamlar bilan  psixolog  bir xil  usulda  ishlab  boMadimi?  Turli 
muassasa bu turlicha  sharoit,  turli  muassasa  —  bu  rivojlanishi 
jihatdan  turlicha  bo‘lgan  bolalar.  Buning  ustiga  har xil  shart- 
sharoitdagi  muassasalarda  psixolog  yagona  qolipga  solingan 
yo‘ldan  borishi  mumkinmi?  Bizningcha,  mum kin  emas. 
Shundan  kelib  chiqib,  turli  bolalar  muassasalarida  psixolog 
olib  boradigan  ishning  bir-biridan  farqi,  o ‘ziga  xos  va  tak- 
rorlanmas  xususiyatlariga  e’tiboringizni  qaratmoqchimiz.  Biz
23

---

qisqacha  tarzda  psixologning  maktabgacha  tarbiya  muas- 
sasalarida  olib  boradigan  ishlari,  umumiy  o'rta  ta’lim  mak- 
tablarida  va  mehribonlik  uylarining  tarbiyalanuvchilari  bilan 
amalga  oshiradigan  ishlarning  ayrim jihatlari  haqida  tobxtalib 
o‘tamiz.