Z. T. G‘ulomov, R. X. Nabiullin, G. Z. Kamilova jismoniy tarbiya va sport menejmenti о ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi tomonidan 5610500 «Sport faoliyati

sistemali boshqarish prinsipidir.
Menejmentning 
sistemali boshqarish prinsipi ko‘rilayotgan har qanday muammoda 
masalalar yechimini optimizatsiyalashga qodir, har tomonlama, ko‘p 
qirrali yondoshuvni ko‘zda tutadi. Sistemali yondoshuv qator ilmiy- 
texnik, ijtimoiy-siyosiy, psixologik masalalarni oqilona (kompro- 
miss) yechimini o ‘z ichiga oladi. U boshqaruv jaroyoniga bevosita 
ta’sir ko‘rsatuvchi ichki va tashqi bog4lanish!arni, barcha omillar 
majmuasini inobatga olishni talab qiladi.
Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishda sistemali yondoshuvga 
erishish ayni muddaodir, chunki ushbu jarayon doimiy ravishda o‘z 
ta’sirini ko‘rsatib turadigan juda ko‘p ichki va tashqi omillar 
ta’sirida rivojlanib boradi. Katta hajmdagi, o‘zgarib turadigan 
barcha omillaming birortasini ham e’tibordan qoldirmasdan 
menejmentda boshqaruv jaroyonini ta’minlab borish, albatta 
sistemali yondoshuv orqali amalga oshiriladi.
Jismoniy tarbiya va sport menejmentining sistemali boshqarish 
prinsipini shakllantirish, ilmiy asoslash va rivojlantirish ustida 
ko‘pgina dunyoga tanilgan olim va mutaxassislar izlanishlar olib 
borishgan. 0 ‘zbekistonda menejmentining sistemali boshqarish 
prinsiplari ustida zamonaviy elektron hisoblash mashinalari va 
axborot texnologiyalari yordamida har xil matematk modellar va
105

---

usullami joriy etish bo‘yicha ilmiy izlanishlarga akademik 
V.Q. Qobulov asos solgan.
5. Jismoniy tarbiya va sportni boshqarishda 
standartlashtirish
prinsipi
bosh rolni o‘ynaydi. Uning amalga oshirilishi sport 
inshoatlarini qurish, sport invertarlarini yaratishda samaradorlikka 
erishish masalalarini hal etishda qulayliklar tug‘diradi. U jismoniy 
tarbiya va sportda o ‘zaro bog‘liq standartlar va boshqa me’yoriy 
hujjalarni ishlab chiqish va joriy etishda yagona davlat siyosatini 
olib borishni ko‘zda tutadi. Standartlashtirish prinsipining joriy 
etilishi barcha standartlaming nisbatan mo‘tadilligini optimal 
ta’minlagan holda, texnik shartlar va boshqa meyoriy hujjatlami o‘z 
vaqtida, tegishli me’yor darajasida o‘zgartirib borishga xizmat 
qiladi.
Standartlar menejment sistemasining tashkiliy-texnik asosiga 
aylangan. Ular amaldagi asoslanmagan ko‘pchilik qarorlar, qoida, 
instruksiya va boshqalami minimallashtirishga imkon beradi. 
Standartlar texnik, iqtisodiy va ijtimoiy taraddudlami o ‘zaro 
bog‘laydi va muvofiqlashtiradi, ular o ‘z navbatida menejment 
sistemasi shakllanishining barcha bosqichlariga yanada faol va 
samarali ta’sir ко‘r sat ish imkonini beradi.
Shuni eslatish joizki, hozirda yurtimizda, dunyoning barcha 
mamlakatlarida ishlab chiqarish sohasida, jumladan, jismoniy 
tarbiya va sport ta’limi sohasida ham standartlar asosida ta ’lim sifati 
menejmenti rivojlanib kelyapti. 0 ‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya 
institutida «Iqtisodiyot va menejment» kafedrasi professor- 
o ‘qituvchilari ta’lim sifati menejmenti yo‘nalishida ma’lum ilmiy 
izlanishlani olib boryaptilar. Jumladan, ushbu yo‘nalishda professor 
Z.T.G’ulomov rahbarligida magistrant R.Nyozova tomonidan olib 
borilayotgan loyiha dasturi «Iqtisodiy-ijtimoiy taraqqiyot Forumi» 
tomonidan tan olinib, qabul qilingan.
6. 0 ‘zbekistonda ko‘p millatli aholi yashaydigan sharoitda, 
bozor munosabatlarining hozirgi zamon bosqichida barcha 
tarmoqlardagi kabi, jismoniy tarbiya va sport menejmentida ham 
boshqaruvning