Z. T. G‘ulomov, R. X. Nabiullin, G. Z. Kamilova jismoniy tarbiya va sport menejmenti о ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi tomonidan 5610500 «Sport faoliyati

3-iadvalnine davomi
3
.
tashkilotlarining filiallari.
Tuman (shahar)lar hokimliklari, jismoniy 
tarbiya va sport tashkilotlarining filiallari. 
Tuman (shahar)lar jismoniy tariya va sport 
tashkilotlarining filiallari.___________________
II. Megodarajada
4.
5.
Konsem
Sektor
(tarmoq)
Sport qo‘mitalari va ulaming raislari. 
Vazirliklar va vazirlar ( 0 ‘zbekiston Res­
publikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi, 
0 ‘zbekiston Respublikasi 
Oliy va o ‘rta 
maxsus ta ’lim vazirligi).____________________
III. Mikrodajarada
7.
8
.
9.
10
.
Sport 
tovarlari 
ishlab chiqaruvchi 
korxona 
Personal 
(xodim lar)
Ishlab chiqarish
Samaradorlik
0 ‘z-o‘zini
boshqarish
Jismoniy tarbiya 
va sport tashki­
lotlari xodimlarini 
bilim darajalarini 
ta ’minlash.
Jamoa kengashi va raislar, prezident 
(jismoniy tarbiya va sport tashkilotlarida 
m enejment subyektlarining rahbarlari). 
Jismoniy tarbiya va sport tashkilotlarida 
m enejm ent 
subyektlarining 
personali 
(rahbarlari).
Jismoniy tarbiya va sport korxona (firma) 
rahbarlari b o iim boshliqlari.
Jismoniy tarbiya va sport tashkilotlarida 
menejment subyektlari (rahbarlari)ning 
faoliyati samaradorligi.
Jismoniy tarbiya va sport tashkilotlarida 
menejment 
subyektlarining 
rahbarlari 
(fuqarolar yig‘ini, rais (oqsoqol)lar). 
Jismoniy tarbiya va sport oliy o ‘quv yurt- 
lari. Jismoniy tarbiya va sport kollejlari. 
Jismoniy tarbiya va sport maxsus mak- 
tablari.
Shuni eslatib o ‘tish joizki, obyekt bilan subyekt har qanday 
boshqaruv tizimida juftlikni tashkil etadi, yana muhimi shundaki 
juftliklam ing har bir vaqtning o ‘zida ham obyekt, ham subyekt 
vazifasini o ‘tashi mumkin. Masalan, 0 ‘zbekiston davlat jism oniy 
tarbiya institutining boshqaruv tizmi misolida quyidagilarni kuzatish 
mumkin:
28

---

Institut kafedra mudirlari fakultet dekanlariga nisbatan obyekt 
hisoblanadi va fakultet dekanlari subyekt vazifasini bajaradilar, o ‘z 
navbatida fakultet dekanlari prorektorlarga nisbatan obyekt hisob- 
lanadilar va prorektorlar subyekt vazifasini o ‘taydilar. Ushbu 
yo‘nalishda yuqoriga ko‘tariladigan b o isak , prorektorlar rektorga 
nisbatan obyekt roliga o ‘tadilar va rektor prorektorlarga va 
tizimdagi boshqa bo‘g ‘in rahbarlariga nisbatan subyekt darajasida 
ish olib boradi. Institut rasmiy ravishda yuridik shaxs bo‘lishiga 
qaramasdan, uning rektori subyektligicha qolavermaydi, chunki 
uning ustidan ham rahbarlik qiluvchi subyektlar ( 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi, 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Oliy va o ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi, 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Maxkamasi va boshqalar) hisobiga u obyekt- 
ga aylanadi.
Jismoniy tarbiya va sport menejmentida boshqaruv nazariyasi 
va amaliyoti ijtimoiy, iqtisodiy, sotsial, huquqiy, kibemetika, 
meditsina, psixologiya, yuridik va boshqa fanlar bilan aloqada 
b o iib , jismoniy tarbiya va sport y o ‘nalishlaridagi alohida 
xususiyatlami inobatga olgan holda rahbarlikni tashkil etadi.
Jismoniy tarbiya va sport menejmentida boshqaruvning sir- 
asrorlarini ilmiy asosda o ‘rganish, tahlil qilish maqsadida turli 
uslublardan foydalaniladi (4-jadval).
Menejment, dastavval iqtisodiyot fanining barcha yo‘nalishlari, 
jumladan, iqtisodiy nazariya bilan yaqindan bogiiqdir.
U iqtisodiy qonunlami bilib olishga va ularga mos ravishda 
boshqarish jarayonida iqtisodiy usullarni q o ilab , har bir xodimga 
ta’sir 
ko‘rsatishga 
asoslanadi. 
Menejment 
makroiqtisodiyot, 
mikroiqtisodiyot, statistika, istiqbolni belgilash, mehnat iqtisodiyoti 
kabi fanlarga tayangan holda ish yuritadi.
Jismoniy tarbiya va sport menejmenti birinchi navbatda yuridik 
fanlar va huquqshunoslikka asoslangan holda ish yuritadi. Masalan, 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimov tomonidan ilgari 
surilgan iqtisodiyotni boshqarishni isloh etishning beshta prinsipi 
ushbu jarayonning huquqiy asosini tashkil etadi. Jismoniy tarbiya va 
sport menejmenti bilan yuridik fanlar orasidagi bogiiqlik, yuridik 
fanlarning boshqamv faoliyatida qanday doirada ishtirok etishi, 
huquqiy normalar (me’yorlar)ni qanday q o ilash ish jarayonida
29

---

boshqaruv organlari, rahbarlari va ayrim kishilaming m e’yoriy 
hujjatlardan, qonunlardan foydalanishini belgilab beradi.
4-jadval