Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

 
4.14-rasm. Regulyatorning ishlash shakli: a) dizelni yurgizish paytida; 
b) nominal yuklanishda. 
1 - boyitgich prujinasi; 2 - yonilg’i nasosi reykasi; 3 - rostlagich prujina-
si; 4 - oraliq richag; 5 - asosiy richag; 6 - yonilg’ini nominal uzatish richagi; 7 
- biriktiruvchi bolt; 8 - mufta; 9 - rostlagich korpusi; 10 - tayanch podshipnigi; 
11 - yukcha; 12 - yonilg’i uzatishni boshqarish tashqi richagi. A - yonilgi 
uzatish korrektori. 

---

Dizelning o‘zgarmas yuklanishlarida tirsakli valning belgilangan aylan-
ishlar chastotasida yuklarning markazdan qochma kuchi va rostlagich prujinasi 
kuchlari o‘rtasida tenglik o‘rnatiladi. Yuklanishning o‘zgarishida bu tenglik 
buziladi va tirsakli valning o‘zgarmas aylanishlar chastotasini saqlagan holda 
yonilg‘i uzatilishini o‘zgartirish uchun nasos reykasi bilan oraliq richag (4) bir-
galikda suriladi. Avtomobilning ishi davomida haydovchi yonilg‘i uzatishni 
boshqarish pedali yordamida prujina (Z)ning cho‘zilishini va shu bilan bir-
galikda tirsakli valning aylanishlar chastotasini o‘zgartiradi. Dizelning to‘la 
nominal yuklanishida (4.14, b-rasm) yonilg‘ini nominal uzatish bolti (6) kallagi 
rostlagichning asosiy richagi (5) ga tayanadi va tirsakli valning nominal aylan-
ishlar chastotasi o‘rnatiladi. 
Forsunka. 
Forsunka yordamida yonilg‘i mayda to‘zitilgan holatda yuqori 
bosimda yondirish kamerasiga uzatiladi. Dizellarda kichik diametrli to‘zitish 
teshiklari bo‘lgan ko‘p darchali forsunkalar ishlatiladi. Forsunkaning barcha 
detallari po‘lat korpus (5) da (4-15-rasm) yig‘ilgan. Forsunkaning asosiy qismi: 
to‘zitgich, korpus (8) va igna (10). Korpus va igna legirlangan po‘latdan yasal-
ib, yuqori ishlov berilgan va ishchi yuzalari yuqori qattiqlikka ega. Igna va 
korpus o‘rtasida juda kichik tirqish (zazor) hosil qilish uchun ular birga tanlab 
olinadi va jilvirlanadi. Bu detallardan birortasini almashtirish mumkin emas. 
Igna korpusdagi konusli egarga shtanga (6) yordamida prujina (4) bilan siqilib 
turadi. Prujina vint (1) yordamida belgilangan bosimda rostlanadi. U forsunka 
korpusiga burab kiritilgan stakanga joylashgan. Vintni o‘z-o‘zidan buralib ket-
ishidan kontrgayka saqlaydi.