Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

Proterozoy erasi
 (hayotning tongi) 600 – 800 mln  yilni o’z ichiga  olgan 
bo’lib,  iliq  tropik  iqlim  va  keng  dengiz  sharoitida  ohaktosh  juda  katta  maydonda 
paydo bo’lgan. 

---

30 
 
 
 
Arxey  hamda  proterozoy  eralarida  kuchli  vulqonlarning  otilishi  va  tog’ 
hosil  bo’lishi  yuz  bergan.  Bu  vaqtlarda  Yer  qobig’i  ikkiga,  ya’ni  platforma  va 
geosinklinalga ajralgan.  
 
Proterozoy  hamda  arxey  eralari  o’rtasida  katta  tanaffus  bo’lgan.  Bu 
tanaffus  vaqtida  arxey  jinslarida  ko’p  intruzivli  dislokatsiyalar  yuz  bergan, 
keyinchalik  proterozoy  cho’kindilarining  yotqiziqlariga  qadar  yuksalib  turgan 
burmali tog’lar dislokatsiya harakati natijasida tubiga qadar yuvilib ketgan.  
 
Bunday  tanaffuslar  dislokatsiya  va  yuvilish  jarayonlariga  to’g’ri  keladi. 
Bu jarayonlar mobaynida yotqiziqlar hosil bo’lmaydi.  
 
Proterozoy 
erasiga 
mansub 
tog’ 
jinslarining 
ko’pchiligi 
metamorfizatsiyalashgan  cho’kindi  tog’  jinslaridan  iborat  bo’lib  (slanetslar, 
fillitlar,  kvarsitlar,  marmarlar),  ular  Kareliya,  Ural,  O’rta  Osiyo  va  Oltoy 
hududlarida uchraydi.