Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar



Download 7,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/252
Sana06.01.2022
Hajmi7,26 Mb.
#322513
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   252
Bog'liq
fayl 1625 20210826

Ulanish  tekisligi
  –minerallarning  qo’shilish  joyidan  bir  -  biriga  parallel 
yuzalarga ajralish xususiyatidir. Minerallar bu xususiyatiga qarab 5 turga ajratiladi: 


38 
 
 
1.
 
Ulanish tekisligi o’ta mukammal minerallar (slyuda, xlorid);  
2.
 
Ulanish tekisligi mukammal minerallar (kalsid, galit); 
3.
 
Ulanish  tekisligi  o’rtacha  bo’lgan  minerallar  (dala  shpati,  shox 
aldamchisi); 
4.
 
Ulanish tekisligi nomukammal minerallar (oltingugurt, anortit); 
5.
 
Ulanish tekisligi o’ta nomukammal minerallar (kvarts, magnetit). 
 
Ulanish  tekisligi  faqat  kristall  minerallarga  xos  xususiyatdir,  amorf 
minerallarda  bu  xususiyat  ifodalanmaydi.    Ulanish  tekisligi  o’ta  mukammal 
minerallar oson parchalanib, juda silliq va tekis yuzalar hosil qiladi. 
 
Sinuvchanlik. 
Mineral  urib  maydalanganda  u  qonuniy  yo’nalishda 
bo’lmagan  tasodifiy  yuzalar  bo’yicha  parchalanishi  sinish  xossasi  deyiladi. 
Minerallarning  bu  xususiyatiga  qarab  ularni  qaysi  turga  tegishli  ekanligi  yoki 
nomini aniqlash mumkin. Minerallar sinishiga qarab quyidagi turlarga ajratiladi: 
1.
 
Chig’anoqsimon  sinish  –  minerallarning  sirti  qavariq,  to’lqinsimon 
yuza hosil qilib sinadi (tog’ xrustali); 
2.
 
Zirapchasimon 
sinish 
–  minerallar  bir  yo’nalish  bo’yicha 
zirapchasimon yuza hosil qiladi (gips, shox aldamchisi); 
3.
 
Notekis sinish (nefelin); 
4.
 
Kesaksimon sinish - g’adir-budur xira yuza bo’ylab (kaolonit, limonit); 
5.
 
Donador  sinish  –  mineral  kristallari  dona-dona  bo’lib  ko’rinib  turadi 
(angidrid, anortit). 
 
Zichligi 
– minerallarning massasini hajmiga bo’lgan nisbatini ko’rsatadi. 
Minerallarning  zichligi  shu  kristall  moddani  tashkil  etuvchi  ion  yoki  atomlar 
og’irligiga bog’liq bo’lib, gramm/sm
3   
da  ifodalanadi.  Zichlik  0,6  gramm/sm
3
  dan 
19 gramm/sm

gacha o’zgaradi. Minerallar zichligiga qarab 3 guruhga ajratiladi: 
1.
 
Yengil  minerallar  –  zichligi  2,5  gramm/sm

gacha  bo’lgan  minerallar 
(neft, ko’mir, gips); 
2.
 
O’rtacha zichlikdagi minerallar - 2,5 – 4 gramm/sm
3



39 
 
 
3.
 
Og’ir minerallar (kalsit, kvarts) va zichligi 4 gramm/sm
3
 dan katta 
bo’lgan minerallar (rudali minerallar).  

Download 7,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish