Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

Shag’al  fraksiyasi  (2-70mm)
  –  mineralogik  va  kimyoviy  tarkibi  har  xil 
bo’lgan,  usti  silliqlangan  tog’  jinslari  bo’lagidir.  Bu  fraksiyaning  suv 
o’tkazuvchanligi  juda  yuqori  (100  m/sut  dan  ko’p),  kapillyarlik  hodisasi  yo’q. 
Agar gruntning tarkibida shag’al fraksiyasi 30% dan ko’p bo’lsa, bunday gruntning 
mustahkamligi ortadi.  
Qum  fraksiyasi  (2-0,05mm)
  –  ko’pincha,  tabiatda  qum  fraksiyasi  kvars,  dala 
shpati  (ortoglaz)  kabi  minerallardan  tashkil  topgan  bo’lib,  uning  donalari  bir-biri 
bilan  bo’g’lanmagan.  Suvda  ko’pchimaydi,  suv  o’tkazuvchanligi  birmuncha 
                                                             
9
Highway, C.A.O’Flaherty, 101-bet
 

---

159 
 
 
yuqori,  kapillyar  balandligi  pastroq.  Hajm  kichrayishi,  plastiklik  va  yopishqoqlik 
kabi xususiyatlar qumlarga xos emas.