Z. N. Yulchiyeva, N. A. Mirashirova, sh. D. Usmanova, G. G. Kuvandikova, I. N. Mustafaeva, D. F. Hamroqulova kasbiy psixologiya oliy texnik ta’lim yo’nalishlari uchun darslik Toshkent 2021

Tibbiy kasbiy tanlov tibbiy muolajalar orqali amalga oshiriladi: inson organizmining rivojlanishi, shakllanishi aloxida funksional tizimlarni tekshirish orqali amalga oshadi.

Fiziologik tanlov -insonning funksional holatini inobatga oladi: ishchanligi va charchash darajasi stress omillariga munosabati tavakkal sharoitlarda samarali tashkil qilish qobiliyati, kechki smenalar, axborotlarning noaniqligi va boshqalar kiradi.

Pedagogik kasbiy tanlov -ishchining maxsus bilimlarini shakllanganligiga baxo berish orqali amalga oshiriladi, malaka va amaliyot kasbiy ko‘nikmalar tekshiriladi.

Psixologik tanlovda - verbal testlar va so‘rovnomalardan, metodik suhbatlardan foydalaniladi. Bu insonning qobiliyati, yo‘nalganligi, kasbiy yo‘nalishi, motivasiyasi, qiziqishlari va layoqatini tekshiradi.

Kasbiy tanlov insonga mavjud faoliyatning yo‘nalishlari haqida tavsiyalar beriladi, ularning psixologik, psixofiziologik, fiziologik xususiyatlari natijalari, psixologik, psixofiziologik, tibbiy diagnostikaga asoslangan bo‘ladi

Hozirgi kunda shaxs oldidagi kasbiy tanlov jarayoni keng qamrovlidir. Shu bilan birga ushbu tanlovni cheklovchi qator sabablar mavjud. Ushbu omillar orasida shaxsga bog‘liq bo‘lmagan obektiv va muayyan shaxs xususiyatlariga bog‘liq bo‘lgan subektiv omillar ham mavjud.

Obektiv omillar sirasiga eng avvalo, shaxsning sog‘lomlik darajasi kiradi. Ayrim shunday kasblar borki, insonning jismoniy salomatligiga muayyan talablarni qo‘yadi. Navbatdagi obektiv omillar qatoriga ta’lim olish uchun moddiy ta’minlanganlik darajasi ham kiradi. Muayyan bir kasbni o‘zlashtirish hamda moddiy mablag‘ sarfini talab qiladi.

Subektiv omillar orasida shaxs qiziqishi muhim o‘rin egallaydi. Agar kasb qanchalik qiziqarli bo‘lsa, ushbu kasbni tanlash ehtimoli yuqori bo‘ladi.