Z. N. Yulchiyeva kasbiy psixologiya

Kasbga layoqatlilik
– shaxsning muayyan kasbga yaroqlilik 
darajasini ko‘rsatuvchi jismoniy va psixik sifatlar yig‘indisi. 
Kasbga xos diqqat
– ma’lum bir kasbga ko‘p yil ishlash 
natijasida shu kasbning talablari va obyektiv xususiyatlariga mos 
ravishda tarkib topgan diqqat turi. 
Kasbga tegishli ma’lumot
– mehnat faoliyatining ma’lum bir 
sohasi uchun zarur bo‘lgan maxsus bilim, amaliy ko‘nikma, malaka 
va odatlar tizimi.
Kasbga xos zararliklar
– mehnat va ishlab chiqarish 
sharoitlarining odam organizmi hamda ish qobiliyatiga salbiy ta’sir 
ko‘rsatuvchi omillar yig‘indisi. 
Kasbga qiziqishlar
– shaxsning ma’lum bir kasbga nisbatan 
doimiy va barqaror motivlashtirilgan qiziqishidan iborat individual 
xususiyati. 
Kasbiy malakalar
– ishlab chiqarish faoliyatining ko‘p 
takrorlanishi natijasida avtomatlashgan xatti-harakatlar yig‘indisi.
Kasbiy xotira
– bevosita o‘z kasbiga doir narsa va hodisalarni 
fikr hissiyot, harakatlarni esda qoldirish, mustahkamlash va esga 
tushirishdan iborat xotira turi. 
Kasbga xos odatlar
– ma’lum bir kasb vakillari uchun tipik 
hisoblangan odatlar. 
Kasbda ishlashni to‘g‘ri tanlash –
shaxsni muayyan kasbda 
ishlash uchun qabul qilishda uning shu kasbning obyektiv 
xususiyatlariga to‘g‘ri keladigan jismoniy va psixik sifatlarini 
hisobga olish. 
Kasb
– shaxsning jamiyat a’zosi sifatida yashash manbai 
bo‘lib xizmat qiladigan doimiy mashg‘ulot yoki faoliyat turi. 

---

229 
Psixik charchash
– psixik funksiyalarning haddan tashqari 
kuchli yoki muttasil ishlashi natijasida ular ish qobiliyatining 
vaqtincha yo‘qolishidir. 
Psixogramma
– muayyan kasb yoki ixtisos sohasiga xos 
bo‘lgan eng muhim shaxsiy sifat va xususiyatlarning yozma yoki 
jadval tarzda ifodalanishi. 
Psixolog
– psixologiya mutaxassisi, psixologiya sohasida ilmiy 
tekshirish ishlari olib boruvchi yoki o‘qituvchilik qiluvchi shaxs.