Z. M. Islomov, N. A. Muhamedov, F. A. Sindarova dinshunoslik akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma toshkent «Niso Poligraf»

xRISTIANLIK DINININg PRAVOSLAV OQIMI
15 ta MUSTAQIL cHERKOVLARgA BO‘LINADI
1
KONSTANTINOPOL
8
RUMIN
2
ALEKSANDRIYA
9
BOLGAR
3
ANTIOXIYA
10
KIPR
4
IERUSALIM
11
ELLADA
5
RUS
12
ALBAN
6
GRUZIYA
13
POLYAK
7
SERB
14
CHEXIYA
15
AMERIKA
Katolik  yo‘nalishi.  Xristianlikning  yirik  yo‘nalishlaridan 
biri katoliklikdir. U Yevropa, Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi 
mamlakatlarida  tarqalgan  bo‘lib,  bu  yo‘nalishda  e’tiqod 
qiluvchilar taxminan bir milliard kishini tashkil etadi.
Katolik  xristianlikning  yo‘nalishlaridan  biri  sifatida  uning 
asosiy  aqida  va  qoidalarini  tan  oladi,  biroq  diniy  ta’limot, 

---

55
sig‘inish  va  tashkiliy  masalalarda  bir  qator  xususiyatlar  bilan 

ajralib turadi.
Katolik  diniy  ta’limotning  asosini  Muqaddas  kitob  va 
Muqaddas yozuvlar tashkil qiladi.
Katolik  cherkovi  tashkiloti  qat’iy  markazlashuv  bilan  ajralib 
turadi. Rim papasi bu cherkovning boshlig‘i bo‘lib, u diniy axloq 
masalalariga  oid  qonun-qoidalarni  belgilaydi.  Uning  hokimiyati 
dunyoviy soborlar hokimiyatidan yuqori turadi.
A’rof  haqidagi  (do‘zax  va  jannat  oralig‘idagi  mavze)  aqida 
faqat  katolik  ta’limotida  mavjud.  Gunohi  katta  bo‘lmagan 
gunohkorlarning  ruhi  u  yerda  o‘tda  kuyadi,  keyin  jannatga  yo‘l 
topadi.  Ruhning  a’rofda  bo‘lish  muddati  xayrli  ishlar  tufayli 
qisqartirilishi  mumkin.  Bu  ibodat  va  xayr-ehsonlar  o‘lganlar 
xotirasiga yaqinlar tomonidan qilinadi.
A’rof  haqidagi  ta’limot  birinchi  asrdayoq  paydo  bo‘lgan  edi. 
Pravoslav  va  protestant  cherkovlari  a’rof  haqidagi  ta’limotni  rad 
etadi.
Pravoslavlarda  turmush  qurmaslik  rusumini  faqat  qora 
ruhoniylik  qabul  qiladi.  Katoliklarda  esa  turmush  qurmaslik 
(selibat)  Papa  Grigoriy  VII  tomonidan  joriy  qilingan  qoidaga 
ko‘ra barcha ruhoniylar uchun majburiydir.