Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti pedagogika kafedrasi

11-  masala:  Dars  boshlanishidan  oldin  o’qituvchi  polda  g’ijimlangan  qog’oz  parchasi 
yotganini ko’rib, bir o’quvchiga «qog’ozni ol», deb murojaat qildi. O’sha o’quvchi sekin partadan 
turib «men tashlamaganman, nega olarkanman» deb, yana joyiga o’tirdi. 
O’qituvchi nima qilishi kerak? Sinfning ta`sirlanishi qanday bo’ladi va bu nimaga bog’liq? 
 
12-  masala:  Darsda  bir  o’quvchi  javob  berayotgan  edi.  O’qituvchi  yaxshi  o’qiydigan  bir 
o’quvchini partadoshi  bilan gapirishib o’tirganini  ko’rib qoldi  va undan  mavzuni kelgan  joyidan 
davom  ettirishni  so’radi.  O’quvchi  to’liq  javob  berdi.  Lekin  o’qituvchi    unga  darsda  gaplashib 
o’tirgani uchun «uch»  baho qo’ydi.  
O’qituvchi to’g’ri ish qildimi? Siz qanday yo’l tutgan  bo’lardingiz? 
 
 
 
13- masala:  O’qituvchi o’zini-o’zi darsdan chiqarib yuborgan holni eshitganmisiz? Bunga 
quyidagi  voqea  sabab  bo’lgan  edi:  o’qituvchi  dars  o’tish  uchun  sinfga  kirsa,  tanaffusda 
navbatchilar sinfni darsga tayyorlamagan, doska o’chirilmagan, latta  yo’q, bo’r yo’q. O’qituvchi: 
«Shunday  oddiy  masalani  hal  qila  olmagan  yomon  o’qituvchi  dars  o’tishi  mumkin  emas»,-  deb 
sinfdan chiqib o’qituvchilar xonasiga ketdi. Uch  minutdan keyin esa sinf o’quvchilaridan vakillar 
borib, o’qituvchidan kechirim so’rab uni olib kelishdi. 
Vaziyatni  tahlil  qiling.  O’qituvchi  to’g’ri  yo’l  tutdimi?  O’quvchilarda  ongli  intizomni 
tarbiyalash usullari  qaysi hollarda samara beradi?     
 
14-  masala:Yosh  o’qituvchini    IX  V  sinfga  sinf  rahbari  etib  tayinladilar.  Bu  ancha 
murakkab bo’lgan va yaqinda tashkil topgan sinf edi. Sinf jamoa bo’lib uyushmagan, o’quvchilar 
tarqoq    edi.  Sinf  rahbari  ularni  sinf  va  maktab  ishlarini  bajarishga  chorlash  bilan  uyushtirishga 
harakt qildi. Bunga kuzgi ekskursiya ham yordam berdi. Bu o’qituvchiga har bir bolaning qiziqishi 
va  imkoniyatini  bilishga  sharoit  yaratdi.  Sinfda  tashkil  etilgan  xar  bir  tadbir  o’zaro  sog’lom 
munosabatlarni  o’rnatishga,  yuqori  sinf  o’quvchilarining  jamoadan  talablarini  qondirishga 
qaratilgan edi. Sinf o’quvchilaridan  biri o’z  inshosida shunday  yozadi:  «Men sinfga  faqat o’qish 
uchun  bormayman.  Bu  yerda  mening  doimo  yordamga  tayyor  bo’lgan  do’stlarim  bor.  Ilgari 
mening  faqat  ko’chada  do’stlarim  bor  edi.  Ular  bilan  juda  ma`nisiz  xayot  kechirgan  ekanman. 
Meni unday hayotdan sinfim olib chiqdi. Men go’zallikni qadrlashga, odamlarni sevishga, ularning 
mehriga ishonishga, o’z hatti-harakatim uchun javob berishga o’rgandim. Men sinfimga biror -bir 
ziyon etkazishdan xavotirlanaman». 
Yosh o’qituvchi faoliyatini  tahlil qiling. Ancha tarbiyasi  murakkab bo’lgan sinfda ijobiy 
natijalarga erishishga nima yordam berdi deb uylaysiz? 
 
15- masala: Sinfda qator yillar davomida saylangan kat`iy «faollar» boshqarib, «passiv»lar 
unga  bo’ysinib  keldi.  Lekin  keyin  ular  bu  holatga  qarshi  chiqa  boshlashdi.  Yangi  sinf  rahbari 
oldingi  o’qituvchining  xatosini  to’g’rilash  maqsadida  kat`iy  chora    ko’rdi.  Sinfda  qayta  saylov 
o’tkazilib,  «faollar»  o’rnini  «passivlar»  egalladi.  Lekin    bir-ikki  haftadan  so’ng  saylov  o’zini 
oqlamaganligi aniq bo’ldi. Yangi faollarning bir qismi  o’z majburiyatini bajarishdan bosh tortsa, 
ikkinchi qismi kuch  bilan tartib o’rnatishga  harakat qilishdi. Sinfda  yangi guruhlar tashkil topib, 
«passivlar» ikki barobar ortdi. 
O’qituvchi qanday xatoga yo’l qo’ydi? Bu vaziyatda qanday yo’l tutish kerak edi? Qanday 
holda aktiv jamaoni jipslashtirishga yordam berardi? Maktabda o’z-o’zini boshqarishning qanday 
xususiyatlari bor?