Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Osh sodasi (natriy karbonat)
un ko‘rinishidagi oq mahsulot hamir 
qorilganda qo‘shib tayyorlanadi. Xamir tarkibidagi kislotalar bilan birikishi 
natijasida yoki hamirga issiqlik ta‘sir etishi natijasida natriy karbonat o‘zidan 
karbonat angidrid chiqarib, mahsulot g‘ovakligi hosil qiladi. 
Ammoniy karbonat
 
- oq un ko‘rinishidagi mahsulot. Bu mahsulot hamirga 
qo‘shib tayyorlanadi. Xamirga issiqlik ta‘siri natijasida ammoniy karbonat 
parchalanib karbonat angidrid, ammiak va ma‘lum darajada suv hosil qilishi 
natijasida tayyor mahsulot g‘ovakligi hosil bo‘ladi 
Xamirturushli hamirning asosiy mahsuloti, un, suv, tuz va hamirturushdan 
iborat. Sut, tuxum, shakar, yog‘, nordonroq qaymoq qo‘shib tayyorlanadigan hamir 
ham bor. Xamir tayyorlash jarayoni mahsulotlarni tayyorlash, hamir qorish, 
hamirni achitish va achish jarayonida ezib havosini chiqarib turishdan iborat. Uni 
ishlatishdan avval mashinada yoki qo‘lda elak yordamida elanib, qotib qolgan un 

---

145 
qoldiqlari, tashqi mahsulotlardan tozalanadi. Bunda un tarkibi kislorod bilan 
boyiydi, hamir qorish osonlashadi, uning sifati yaxshilanadi, hamir yaxshi oshadi. 
Yarim tayyor go‘shtli mahsulotlar 
Go‘shtli yarim fabrikatlar - bu har xil go‘sht turlaridan oshpazlikda 
ishlatishga tayyorlab qo‘yilgan masalliqdir. Bularga aholining talabi katta. 
Go‘sht turiga qarab mol, qo‘y, cho‘chqa go‘shtli yarimfabrikatlar, 
shuningdek parranda go‘shtli yarimfabrikatlar bo‘ladi. 
Go‘shtdan tayyorlanadigan yarim tayyor mahsulotlar tayyorlanish usuliga 
qarab sof, urvoqqa belangan va qiymalangan turlarga bo‘linadi. Yarim tayyor 
mahsulotlarni tayyorlash jarayonida kesish, to‘qmoqchada urish, paychoqlarini bir 
oz kesish, urvoqda belash, ichiga ziravorlar tiqib pishirishga tayyorlash, 
marinadlash kabi ishlov berish jarayonlaridan o‘tkaziladi. 
Kesish go‘sht to‘qimasi holatiga qarab to‘g‘ri burchak yoki 40-45° burchak 
ostida kesiladi. Bunda porsiyalangan bo‘laklar yaxshi ko‘rinishga ega bo‘ladi va 
deformatsiyalanishi kam bo‘ladi. 
To‘qmoqchada urish. Bo‘laklarga bo‘lingan go‘sht oldindan suvga bo‘ktirib 
qo‘yilgan to‘qmoqcha bilan uriladi. Bunda go‘shtdagi birlashtiruvchi to‘qima 
g‘ovakligi oshadi, go‘sht yuzasi tekislanadi, usti dazmollanganday tekislashib, 
bo‘lakka tegishlicha shakl beriladi. Unda bir xil issiqlik ta’sir etish imkoniyati 
yaratiladi. 
Paylarni bir oz kesish. Paylari bir necha erdan kesiladi. Bundan maqsad 
porsiyalangan go‘shtga issiq ishlov berganda u o‘z shaklini saqlab qolishini 
ta‘minlashdir. 
Go‘shtdagi sharbatning oqishini va namlikning bug‘lanishini kamaytirish 
maqsadida uni urvoqqa belanadi. Urvoqqa belangan mahsulot issiq ishlovda 
chiroyli va mahsulot mazasini yaxshilovchi qobiq hosil qiladi. Go‘shtni urvoqqa 
belashdan avval lezonga botiriladi. Bunda urvoq yarim tayyor mahsulotga yaxshi 
yopishadi. 

---

146