‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet156/295
Sana19.05.2023
Hajmi7,77 Mb.
#940670
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   295
,a v v a l o'zingni a n g la “,
degan so'zlarida 
shu falsafiy hikm at yotadi.
Sharq falsafasida inson buyuk qadriyat, kam olotning yuksak 
c h o ‘qqisi deb qaralishi U m a r X ayyom ning quyidagi falsafiy 
m isralarida o ‘zining yaqqol ifodasini topgan:
„Dunyoning tilagi, sam ari ham biz,
A ql ко ‘zin qorasi
— 
ja v h a ri ham biz-
To ‘garak ja h o n n i uzuk deb bilsak,
Shaksiz uning k o ‘zi
— 
gavhari ham b iz “.
Q u r’oni K arim da, hadislarda inson O lloh yaratgan buyuk, 
yetuk m avjudot, uning o qilona m anfaatlarini him oya qilish esa — 
eng savobli ish sifatida ta ’riflangan.
Endi inson m uam m osining falsafiy tahliliga o ‘tam iz.
1- §. Inson b orligi va uning mohiyati
B orliqning tarkibiy qism i, o ‘ziga xos shakli b o ig a n inson 
ham m a zam onlarda ham o ‘zini bilishga intilib keldi. Shu sababli 
turli fanlarda, falsafada ham inson m uam m osiga b a g ish lan g an
turli nazariyalar, konsepsiyalar, g ip otezalar yaratiladi. Lekin, 
zam o n lar o ii s h i bilan, inson deb nom lan uv chi m avjudotning 
ruhiyati va m ohiyatida hali bilinm agan, yechilishi zarur b o ig a n
m uam m olar, ju m b o q lar k o ‘payib boraveradi.
A ntik falsafa nam oyandalari, xususan qadim gi H ind va X itoy 
faylasuflari, inson ikki yirik qudrat — tana bilan jonning birligidan 
iborat, jo n tanani tark etadi, ruh esa o im a y d i, deb tushuntirishgan 
b o isa la r, qadimgi Eron va Turon faylasuflari bu m uam m oni inson 
b o rlig id a olam b o rlig i o ‘z ifodasini topadi, olam b o rlig i esa to ‘rt 
asosiy u nsurdan — tu p ro q , suv, olov, havodan tashkil topgan,
176


olam borlig‘ining eng m urakkab shakllaridan b in b o 'lg an inson 
tabiati ham , shubhasiz, o ‘sha to ‘rt u n su r bilan bog'liq b o ‘ladi, 
deb tushuntirishga harakat qildilar.
Q adim gi Y unon falsafasi t a ’sirida vujudga kelgan E ron va 
T u ro n falsafasining nam oy an dalari inson kosm osning b o ‘lagi, 
allaqanday o ‘ziga xos xususiyatlami o 'zid a mujassamlashtirgan mik- 
rokosm osdir deb tushuntirishgan edi. Q adim gi Y unon faylasuflari 
inson bilan olam dagi boshqa tirik m avjudotlar o ‘rtasida jiddiy farq 
borligiga shubha qilmasdilar. U lar inson — 

Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   295




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish