‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Xan podsholigi davrida xo‘jalik va iqtisodiy-madaniy aloqalar.
Kichik Xan podsholigi davrida xo‘jalikning asosini dehqonchilik tash­
kil etar edi. Dehqonlar omoch, so'qa, mola, belkuraklardan foydalanib. 
yerga ishlov berganlar. Yer haydashda omoch, qo‘sh ho‘kiz va eshak- 
lardan, shnningdek, qullar kuchidan ham foydalanganlar.
Xuanxe, Yanszi, Sitszyan 
va ulaming irmoqlariga to'g'onlar qu- 
rib, bo'z yerlarga kanallar orqali suv chiqarilgan. Balandroq joylarga 
suv chiqarish uchun charxpalaklardan foydalanganlar. Dehqonlararpa. 
sholi, bug- Joy. tariq, choy ekkanlar. Sersuv joylarda sholi ekilgan. Xi­
toyda bog'dorchilik va sabzavotchilikka ham katta o ‘rin berilgan. Ipa- 
kchilikni rivojlantirish uchun tut/orlar ko'paytirilgan.
Dehqonchilik aholini oziq-ovqat bilan ta'm inlovchi soha bo’lih 
qolavergan. Shu davrda Xitoyga O 'rta Osiyodan uzum, qovun. 
beda kabi ekinlarni olib kelib ekkanlar.
Chorvachilik ham xitovliklar xo'jaiigining asosini tashkil et­
gan. Tabiiy sharoiti qulay bo‘lgan joylarda qo'v. echki. qoramol. 
cho'chqa boqish rivoj topgan edi. Xitoy podsholari hamma davrda 
ham yilqichilikka katta e'tibor bilan qaraganlar. 0 ‘sha davrda Xi­
toyda Markaziy Osiyoning pakana otlari parvarish qilingan. Xitoy- 
liklar oliy zotli „Osmon otlarini” Parikan-Dovondan olib kelishgan. 
Otlardan ko‘proq harbiy maqsadlarda, ba'zi hollarda esa ish kuclii 
sifatida foydalanilgan. H o'kiz va eshaklardan qishloq xo ‘jaligi ish- 
larida foydalanilgan. Ularni arava omoch - qo'shga qo'shganlar.
Xan saltanati davrida Xitoyda kulolchilik, miskarlik. temirchilik. 
duradgorlik, zargarlik, qurolsozlik, kemasozl ik va hunarmandchilik- 
ning boshqa sohalari taraqqiy etgan edi. Q og'oz ishlab chiqarish 
ham Xitoy hunarmandchiligining eng muhim sohalaridan biri edi 
Bu davrda Xitoyda paxta ekilmasdi. Paxta Xitoyga Hindistondan 
O 'rta Osiyo orqali olib keIingan. To‘quvchi ustalar zig'ir va tabiiy 
o'sim lik tolalaridan ip vigirib to'qim achilikka ham katta e ’tibor
320

---

berganlar. Ipak qurti boqish, undan ipak tolasini ajratish va ipak 
matolar to'qish Xitoyda azaldan keng tarqalgan edi. Shurting uchun 
mamlakat dalalariga tut ko'chatlari ekib parvarish qilingan. Chunki 
tut bargi ipak qurtining asosiy ozuqasi bo ig an .
Xitoy savdogarlari Hindiston. Arabiston, Afrika hatto 0 ‘rtayer 
dengizi sohilidagi mamlakatlar bilan qizg‘in savdo olib borganlar. 
U-Di davrida „Buyuk ipak y o ii" g a asos solinib, shu y o i orqali Xi­
toy savdogarlari O 'rta Osiyo. Parfiya. Hindiston va Vizantiya kabi 
mamlakatlar bilan savdo aloqalari olib borgan. „Buyuk ipak y o ‘li” 
va dengiz yo'llari Xitoyning tashqi dunyo bilan siyosiy., iqtisodiy, 
harbiy va madaniy aloqasida muhim o'rin tutgan.